Wil je op vakantie naar de Balkan met kinderen? Welke landen op de Balkan zijn het meest geschikt voor een vakantie met kinderen? Zoek je een strandvakantie en landen met veel faciliteiten voor toeristen of ga je juist voor een avontuurlijkere bestemming? Het kan allemaal in de Balkan met kinderen.
Ik heb alle landen in de Balkan zelf bezocht, deels met onze dochter. Ook onze andere vaste reisbloggers hebben al diverse reizen met en zonder gezin gemaakt op de Balkan. Liever een georganiseerde reis? Check dan de rondreizen door de Balkan van ANWB vakanties met je eigen auto.
Algemene tips voor een vakantie op de Balkan met kinderen
Wat zijn de Balkanlanden?
Wat zijn nou precies de Balkanlanden? De meningen hierover verschillen. Dat Albanië, Bosnië en Herzegovina, Bulgarije, Kosovo, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië erbij horen, is wel duidelijk. Slovenië en Kroatië zijn al weer een discussie, omdat geografisch gezien ongeveer de helft van deze landen in de Balkan ligt. Het vaste land van Griekenland behoort geografisch gezien ook tot de Balkan. Soms worden ook het vaste land van Turkije en (delen van) Roemenië tot de Balkan gerekend. Het hangt er ook vanaf of je kijkt naar de natuurlijke grenzen van de rivieren de Kupa, Sava en Donau of meer naar cultuurhistorische overeenkomsten.
Voor dit blog heb ik besloten om het vaste land van Turkije en het kleine stukje Roemenië niet mee te nemen. Ook Griekenland neem ik niet mee. Wanneer gezinnen het hebben over een vakantie in Griekenland, dan is dat vaak de enige bestemming. Terwijl Slovenië en Kroatië wel vaker met elkaar of met andere landen worden gecombineerd en je dan wel spreekt over een vakantie op de Balkan met kinderen.
Hoe kom je op de Balkan?
Op vakantie naar de Balkan. Je kunt natuurlijk met je eigen auto gaan. Zeker als je in de zomervakantie gaat en drie of vier weken hebt, is dit echt wel te doen. Genoeg gezinnen rijden elke zomer naar Slovenië of Kroatië. Naar landen als Albanië en Noord-Macedonië ben je alweer langer onderweg, maar het is niet onmogelijk.
De andere optie is vliegen en dan ter plekke een auto huren of reizen met het openbaar vervoer. Dit is wat we zelf het vaakst hebben gedaan, omdat we meerdere keren voor een kortere vakantie van een of twee weken op de Balkan zijn geweest.
Er was een tijd dat veel lowcost airlines naar de Balkan vlogen, inmiddels is dat wat minder. Wizz Air vanuit Eindhoven is een goede optie om naar te kijken. Transavia heeft ook verbindingen met een aantal landen in de regio. We hebben zelf ook meerdere keren gebruik gemaakt van Air Serbia, een reguliere luchtvaartmaatschappij, maar wel betaalbaar en met goede verbindingen. Bovendien kun je met hen vaak ook goede multi-jaw opties vinden, zoals heen vliegen naar Belgrado en terug vanuit Sofia (met overstap in Belgrado) voor dezelfde prijs als een regulier retour ticket. Zo hoef je geen rondje te maken.
Hoe kun je het makkelijkste reizen ter plekke?
Wil je vooral de grote steden zien of ook het binnenland? Het openbaar vervoer is goed genoeg om te reizen tussen de grotere steden. Wil je de natuur in, dan heb je voor een aantal landen echt een (huur)auto nodig, terwijl je in andere landen ook met de bus, trein of toertjes een heel eind komt. In Servië is het zonder auto bijvoorbeeld heel lastig om nationale parken en bijzondere kloosters en kastelen te bezoeken. Ook Kroatië is een land waar je eigenlijk echt wel een auto wil hebben als je meer wil zien van het binnenland.
Slovenië en Bulgarije zijn in het bijzonder geschikt voor een treinrondreis. Er zijn veel routes door het hele land en ook in kleine plaatsen zijn treinstations. Andere landen, zoals Servië en Bosnië & Herzegovina, hebben ook een treinnetwerk, maar daar blijft het beperkt tot verbindingen tussen een aantal (grote) steden.
In Noord-Macedonië, Albanië en Montenegro kom je een heel eind met de bus en met toertjes die bij hostels en reisorganisaties ter plekke te boeken zijn.
Vanaf welke leeftijd is de Balkan met kinderen geschikt
Reizen op de Balkan kan met kinderen van alle leeftijden. Zo ging blogger Elke met een dreumes en peuter op pad. De belangrijkste afweging die je moet maken, is welke activiteiten je ter plekke onderneemt. Een oorlogsmuseum in Sarajevo is voor jonge kinderen te heftig. En raften in Montenegro is wel zo prettig met kinderen die al een zwemdiploma hebben.
Huur je ter plekke een auto? Check en dubbel check of er echt een kinderstoeltje bij geleverd kan worden dat voldoet aan onze eisen. Zelf een stoelverhoger meenemen, zoals de Bubblebum, is wel zo handig. Luiers zijn in alle landen wel te vinden. Babyvoeding is een ander verhaal en dan maakt het echt wel uit waar je ben. Hetzelfde voor faciliteiten zoals kinderstoelen en babybedjes. In landen als Kroatië en Slovenië kun je die prima vinden, maar op het platteland van Albanië, Servië of Bosnië & Herzegovina niet.
Kamperen, hotels, airbnb’s: wat is praktisch
Wil je kamperen? Dan zijn landen als Kroatië en Slovenië prima geschikt. Hier heb je moderne campings met alle faciliteiten die je in West-Europa gewend bent. In de andere landen op de Balkan is het al wat meer een gok. Hoewel we in Montenegro een erg leuk huisje hadden op een camping aan de Tara rivier. In Servië zagen we ook diverse campings langs de Donau. Hoe je die moet vinden online? Geen idee, ze hebben zeker geen Engelse website.
Goede hotels kun je in alle landen vinden, vooral aan de kust en in de grote steden. Vaak voor veel lagere prijzen dan in West-Europa. Op het platteland kom je eerder terecht bij kleinschalige guesthouses met enkele kamers. Ondanks dat de eigenaren langs niet altijd Engels spreken, staan dit soort plekken wel op booking.com of op Airbnb.
Wat kost een vakantie op de Balkan?
Een vakantie op de Balkan kan behoorlijk goedkoop zijn wanneer je de juiste landen kiest. Het is natuurlijk ook afhankelijk van de periode van het jaar dat je ergens bent en of je aan de kust zit of juist in het binnenland.
Ik vond zelf Servië, Bosnië & Herzegovina en Noord-Macedonië de goedkoopste bestemmingen. We waren met zijn drietjes in Servië 80 euro per dag kwijt, inclusief een aantal dagen autohuur. Met een gezin met twee kinderen kun je in deze landen echt prima uit met een dagbudget onder de 100 euro per dag. Dan heb je echt leuke hotels, ga je elke dag uit eten en kun je ook toffe activiteiten ondernemen.
Bulgarije is duurder dan deze landen, maar de prijs kwaliteit verhouding is uitstekend. Echt een hele goede lunch met zijn drietjes inclusief wijn in Sofia kost nog steeds maar 10 euro per persoon. Terwijl we voor een wat simpelere maaltijd, zoals pasta of pizza, rond de 5 euro uitkwamen.
In Albanië gaf ik tijdens een reis alleen met mijn dochter gemiddeld 60 euro per dag uit. Wij brachten de meeste tijd door aan de kust en daar liggen de prijzen hoger dan in het binnenland. Kosovo vond ik een stuk duurder dan gedacht.
Een vakantie in Slovenië, Kroatië (vooral de kust) en Montenegro (de kust) in de zomer is echt niet enorm veel goedkoper dan een reis in West-Europa. Hier ben je voor een leuk hotel vaak al 100 euro per nacht kwijt en dan komt de rest er nog bij. Vooral de kosten van activiteiten en entree voor bijvoorbeeld waterparken of kindvriendelijke musea kunnen best aantikken.
Lees ook onze blogs: wat kost een vakantie in Slovenië en wat kost een vakantie in Servië.
Sommige Balkanlanden zijn onderdeel van de EU, een aantal andere landen niet. Je hebt hier dus geen gratis roaming. Daar moet je even goed op letten, anders heb je onverwacht hoge kosten. Het is zeker handig om vooraf offline kaarten op of een esim (zoals de eSim van Airalo) op je telefoon te zetten, omdat je ook niet overal bereik zult hebben.
Makkelijk of avontuurlijk?
Wil je een makkelijke vakantie in landen die helemaal ingesteld zijn op toerisme? Kies dan voor Kroatië of Slovenië. Hoewel deze laatste bij sommige Nederlanders nog een meer exotische klank heeft, is het toerisme de laatste jaren zo gegroeid dat het nu echt wel een volwaardige toeristenbestemming is. In beide landen kun je nog wel de rust vinden door buiten het seizoen te gaan of door te focussen op minder bekende gebieden. In Kroatië is dit het binnenland en in Slovenië het oosten van het land.
Bulgarije en Montenegro zijn landen waar je misschien wat minder vanaf weet, maar ook hier kun je als toerist makkelijk reizen. Je kunt met Engels of Duits goed terecht, er is een ruime keuze aan hotels en er zijn lokale toerisme organisaties die praktische informatie geven. De hoofdstad van Bulgarije, Sofia, doet wat betreft sfeer echt niet onder voor hippe Midden-Europese steden. Terwijl de kust van de Zwarte Zee ingesteld is op goedkope pakketreizen. De kust van Montenegro is populair bij onder andere Russische toeristen en heeft alle faciliteiten die je zoekt.
Noord-Macedonië en Albanië zijn al wat minder bekend terrein. Het Meer van Ohrid en de Albanese kust hebben een ander sfeer en uitstraling dan het binnenland. In het binnenland moet je je soms met handen en voeten verstaanbaar maken en kijken mensen verbaasd op bij het zien van Nederlandse toeristen. Terwijl er aan de kust een vloeiend Engels sprekende receptioniste vraagt naar je plannen en je de rest van de middag kunt chillen bij een gezellige beach bar.
Heb je de andere Balkan landen al gezien of wil je gewoon een keer een avontuurlijkere vakantie? Landen ontdekken waar het toerisme echt nog in de kinderschoenen staat? Dan zou ik kiezen voor Kosovo, Bosnië en Herzegovina of Servië. De laatste twee landen zijn erg groot. Zo reisden wij met ons gezin twee weken door Servië en hebben toen nog steeds maar de helft van het land gezien. Kosovo is te klein en heeft te weinig te bieden voor een volledige vakantie, maar is wel te combineren met andere Balkan landen. Lees je dan van tevoren wel goed in, want Kosovo en Servië combineren is niet vanzelfsprekend.
Tips per land voor een vakantie op de Balkan
Slovenië
Ik vind Slovenië een hele fijne vakantiebestemming. We zijn er de afgelopen paar jaar niet voor niets twee keer geweest. Gezellige, kleurrijke steden met mooie historische centra. Veel zwembaden en spa’s door het land. Een mooie natuur met zelfs een stukje hoge Alpen. Helderblauwe rivieren. Veel activiteiten voor gezinnen, zoals klimbossen, kindvriendelijk musea, kastelen en zelfs een grot waar je met een treintje doorheen gereden wordt.
Slovenië heeft gewoon heel veel afwisseling op een klein oppervlakte. Je kunt hier ook prima met de trein of bus reizen. Wat betreft sfeer vind ik zelf dat het meer gemeen heeft met Italië en Oostenrijk dan met de Oost-Europa. Het klinkt voor sommige mensen exotischer dan het in het echt is. Ook Aziatische tourgroepen hebben bijvoorbeeld Ljubljana al in grote getallen ontdekt. Ben je op zoek naar een goedkope bestemming, dan kun je beter nog wat verder door rijden.
Lees hier al onze blogs over Slovenië met kinderen.
Kroatië
Kroatië is natuurlijk een bekende toeristische bestemming. Als je uitsluitend naar Kroatië gaat, krijg je ook niet echt dat gevoel van reizen op de Balkan. Kroatië laat zich heel goed combineren met andere landen in de regio indien je met eigen auto gaat.
Wij zijn meerdere keren in Kroatie geweest, net als een aantal van onze bloggers. Wat Kroatië zo fijn maakt is de mix van zon, zee en strand met een boeiend binnenland. De Plitvice watervallen zijn prachtig, maar ook historische steden, zoals Dubrovnik, en resten van oude beschavingen, zoals in Pula. Het binnenland van Kroatië is een stuk goedkoper dan de kust. Ook is het daar een stuk rustiger.
Check vooral al onze blogs over Kroatië met kinderen voor een beter beeld van dit land.
Montenegro
Montenegro is een prachtig land gelegen aan de Adriatische Zee. Het heeft een beetje een vergelijkbare sfeer als Kroatië. Met mooie oude steden aan de kust en een onontdekt binnenland. Je kunt hier bijvoorbeeld zwemmen in superheldere rivieren of wandelen in het ruige Zabljak Nationaal park.
Montenegro is een van de kleinere Balkan landen en wordt dan ook vaak gecombineerd met de buurlanden.
De hoofdstad Podgorica is niet zo boeiend. Echte kinderattracties kom je weinig tegen in het land. Je zou het wellicht niet verwachten, maar de kust (en dan met name badplaats Budva) is in de zomer zeer populair bij Russische toeristen. Met de hele dag door harde muziek en feest op het strand is het minder geschikt met kinderen.
Lees hier al onze blogs over Montenegro met kinderen.
Bulgarije
Bulgarije is een natuurlijk lid van de Europese Unie. Ik vind het een land dat wel echt die avontuurlijke sfeer heeft, maar waar je toch makkelijk zelfstandig kunt rondreizen. Bulgarije heeft bijzondere orthodoxe kloosters, hele mooie natuurgebieden en interessante historische bezienswaardigheden, zoals het Romeins theater van Plovdiv en de Zwarte Zee kust. Vooral in de hoofdstad Sofia zijn er ook wel echte kinderattracties, zoals een goed interactief science museum.
De meeste toeristen gaan met een goedkope pakketreis naar de Zwarte Zee kust. Ik vind juist dat je echt de tijd moet nemen om het hele land te leren kennen. We gingen al een keer ruim twee weken naar Bulgarije en later met onze dochter een kleine week naar Sofia en omgeving.
Bulgarije heeft een van de beste treinnetwerken in de regio. Je kunt hier dan ook prima heen vliegen en vervolgens met de trein en/of bus rondreizen.
Lees hier al onze blogs over Bulgarije met kinderen.
Noord-Macedonië
Van Noord-Macedonië heb ik minder gezien dan ik zou willen. Skopje is in ieder geval een hele bijzondere hoofdstad. Het historische centrum met oude Turkse bazaar is er nog. Daarnaast zijn de sovjetflats gesloopt en kosten nog moeite gespaard om een soort tweede Parijs uit de grond te stampen. Met triomfboog, heel veel standbeelden en fonteinen. Voor kinderen is het in ieder geval wel een afwisselende, compacte stad.
Het is ook een gezellige stad met veel terrassen, maar weinig mensen spreken Engels en je moet echt wel een beetje zelfredzaam zijn. Een korte busrit en/of de kabelbaan brengt je ook zo in de natuur, bijvoorbeeld naar de Matkakloof. Noord-Macedonië is een van de goedkoopste landen om te reizen in Europa.
Lees hier onze blogs over Noord-Macedonië.
Albanië
Ik bezocht Albanië alleen met mijn dochter in de herfstvakantie. Ik vond het reizen verassend makkelijk gaan en de faciliteiten voor toeristen goed. Nu was ik ook wel in het meest toeristische deel van het land. Sarandë aan de kust, Gjirokaster en hoofdstad Tirana. Zeker aan de kust zijn gewoon prettige, moderne hotels met zwembad. Elke die met haar gezin rondom Dürres, Tirana en Berat op reis was ervoer het anders. Hier spraken mensen nauwelijks Engels en de weg vinden was echt een avontuur.
Tirana is een prettige stad, maar er is niet heel veel te doen voor gezinnen. Het leukste is om de kabelbaan te nemen de bergen in en daar de speeltuinen en het klimbos te bezoeken. De grote trekpleisters van Albanië zijn de super mooie stranden met helderblauwe zee. Een echte Middellandse Zee vakantie, maar dan voor een veel lagere prijs dan in de bekendere landen. Daarnaast zijn er diverse boeiende historische steden die zich met weinig andere plekken in Europa laten vergelijken. Albanië heeft ook veel mooie natuur: van bergketens tot het Meer van Ohrid. In Albanië heb je ook Griekse ruïnes en heel veel bunkers.
Zelf rijden in Albanië is een uitdaging. Je moet goed opletten, want ook fietsers en wandelaars begeven zich soms op de snelweg. Je bent daardoor vaak langer onderweg dan vooraf gedacht. Busverbindingen in Albanië zijn dan wel weer goed en regelmatig. Er zijn nog enkele treinverbindingen, maar die worden gebruikt voor vrachtverkeer.
Lees hier al onze blogs over Albanië met kinderen.
Bosnië en Herzegovina
Bosnië en Herzegovina is een prachtige bestemming met veel natuurschoon. Bovendien is het een hele betaalbare bestemming. De hoofdstad Sarajevo is een super boeiende stad om te bezoeken. Je kunt hier echt hier goed zien hoe de stad ooit gevormd is met de oude Ottomaanse wijk en zelfs nog oudere Romeinse brug. Dan heb je ook nog de gebouwen uit de Habsburgse tijd, het voormalig Joegoslavië en recente toevoegingen. De stad heeft natuurlijk ook een heftigere recente geschiedenis waar je meer over kunt leren in diverse musea. Zeker met tieners is dat de moeite waard. In Sarajevo kun je ook een dierentuin vinden. Net buiten de stad vind je Sunnyland Trebevic met onder andere een rodelbaan en diverse speeltoestellen voor kinderen. Zwemmen doe je bij Thermal Riviera Ilidža.
Buiten de hoofdstad zijn er geen bijzondere attracties voor gezinnen. Wel kun je op diverse plekken zwemmen en activiteiten ondernemen, zoals raften. Een stad die vaak door toeristen wordt bezocht, is Mostar. Met de beroemde brug en veel natuurschoon in de omgeving. Lees hier meer over Mostar met kinderen.
Bosnië en Herzegovina is niet de makkelijkste bestemming om te reizen. Buiten de grote steden wordt lang niet overal Engels gesproken. Het cyrillische schrift dat gebruikt wordt, maakt het voor ons ook niet makkelijker. Bovendien is er ook relatief weinig infrastructuur voor toeristen. Natuurlijk zijn er wel Airbnb’s en familiehotels. Praten over politiek en geloof kan gevoelig liggen. Zo zijn er groepen die vinden dat het land zou moeten splitsen in twee aparte republieken. Als je er op let, zie je dat in sommige dorpjes allemaal vlaggen hangen die niet van het land zijn, maar van een van de aparte delen. Het land heeft geen president, maar er zijn er drie van verschillende etnische groeperingen die samen een zetel delen.
De wegen in Bosnië en Herzegovina zijn redelijk tot goed om zelf auto te rijden en het is dikwijls rustig op de weg. Echter zijn de wegen wel vaak smal en de markeringen op het wegdek zijn veelal onleesbaar en soms zelfs afwezig. Wil je niet met je eigen auto naar Bosnië en Herzegovina? Er zijn twee treinroutes die het land doorkruisen. De route van Doboj – Sarajevo – Ploče en van Doboj – Banja Luka – Novi Grad. Daarnaast is er een goed busnetwerk.
Lees hier meer over Bosnië en Herzegovina met kinderen.
Kosovo
Het kleine Kosovo heeft een levendige hoofdstad: Prizina. Een andere interessante stad om te bezoeken is Prizren, met een oude bazaar, fort op de heuvel, diverse moskeeën en een levendige café cultuur. In Kosovo kun je verder mooi wandelen en een aantal kloosters bezoeken. Er zijn geen bijzondere attracties voor gezinnen. Ik vond de prijzen in Kosovo ook hoger liggen dan gedacht.
De wegen in Kosovo zijn modern, zeker tussen de grote steden. Je kunt hier prima zelf rijden. Het busnetwerk is niet echt ingesteld op toeristen en daarom vond ik vertrektijden vaak onpraktisch. Je kunt in Kosovo zelf of in de buurlanden ook een tour boeken om meer van het land te zien, mocht je afhankelijk zijn van het openbaar vervoer.
Reizen tussen Kosovo en de buurlanden Albanië, Noord-Macedonië en Montenegro is eenvoudig, al zijn er wel vaak lange wachttijden bij de grens. Reizen tussen Kosovo en Servië is een ander verhaal. Omdat Servië de grens niet erkent, moet je rekening houden met entree- en exit stempels. Je kunt dus niet uit een land, via Kosovo naar Servië of andersom reizen. Reizen vanuit Servië naar Kosovo en weer terug naar Servië kan wel. Lees hier ons blog over Prizren in Kosovo.
Servië
De meeste Balkanlanden hebben in ieder geval een grote bezienswaardigheden waar mensen enthousiast van worden. Servië heeft dat niet, waardoor het tot de onbekendere Balkan landen behoord. Ik vind persoonlijk Belgrado een hele fijne stad en ben er dan ook al drie keer geweest. Belgrado heeft echter niet zoveel te doen voor kinderen als Sofia of Ljubljana. Ook heeft het niet de magie van steden als Dubrovnik of Sarajevo. Hetzelfde geldt voor de natuur in Servië: die is mooi, maar heeft niet die ene enorme uitschieter die je in sommige andere Balkanlanden wel tegenkomt.
Toch kozen we voor een rondreis door Servië. Servië is erg betaalbaar, afwisselend genoeg, het voelt avontuurlijk en bovendien is het in de zomervakantie een stuk rustiger dan veel andere landen. We genoten van het lekkere eten en de fijne sfeer in Belgrado, verbaasden ons over de enorme kastelen, zwommen in de stranden aan de Donau en wandelden in de natuur.
In de grotere steden spreken mensen Engels, maar op het platteland sliepen we in kleinschalige familiehotels waar we met een paar woorden Duits en handen en voetenwerk elkaar moesten begrijpen. Het cyrillische schrift maakt reizen hier ook wat moeilijker. Er is een treinverbinding van Subotica, via Novi Sad en Belgrado, helemaal naar Nis. Ook zijn er goede trein- en busverbindingen met diverse buurlanden.
We waren van plan uitsluitend met het openbaar vervoer te reizen, maar zodra je meer van de natuur wil zien en niet alleen de grotere steden, is dat onpraktisch. Er worden ook weinig toertjes aangeboden. Daarom huurden we een paar dagen een auto vanuit Belgrado. Zelf rijden in Servië is goed te doen, de wegen zijn rustig.
Lees hier onze blogs over Servië met kinderen.
