Île de Gorée of Gorée eiland is de perfecte dagtrip om te ondernemen vanuit Dakar of vanuit een van de badplaatsen in Senegal. Het kleine eiland voor de kunst van Dakar is ontzettend charmant. Je vindt er pastelkleurige gebouwen in Europese stijl, weelderige bougainville, palmbomen, autovrije zandwegen en de blauwe zee. Des te onbegrijpelijker dat deze plek, die nu bij mij direct blijheid oproept, voor zoveel Afrikaanse slaven het laatste stukje Afrika was dat ze zagen.
De meeste gebouwen die je nu op het eiland ziet, stemmen uit de Portugese tijd. Ook wij Nederlanders waren hier nog een tijdje de baas en gaven het eiland haar naam. Later namen de Portugezen het weer over en ook de Fransen en Britten waren enige tijd de baas op het eiland. Gorée eiland staat op Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het eiland ligt 3 km voor de kust van Dakar, de hoofdstad van Senegal.
Slavernijmuseum Île de Gorée
Het was natuurlijk niet voor niks dat we allemaal dit eiland wilden hebben. Dankzij haar ligging was het namelijk een prima plek om goederen op te slaan en om slaven voor te bereiden op de oversteek naar Europa of Amerika. In het House of Slaves museum kan je hier meer over leren.
Wil je weten of je je kinderen mee kunt nemen naar het House of Slaves op Gorée eiland? Ik vind van wel. Wij namen onze dochter op zesjarige leeftijd mee naar het slavenmarkt-museum op het eiland Zanzibar in Tanzania. Dat riep nog dagenlang vragen op, maar geen enge dromen ofzo. De informatie was daar wel veel visueel tentoongesteld. Bij het House of Slaves ben je veel meer aangewezen op je eigen inbeeldingsvermogen.
Misschien daarom ook dat het bij mij hier minder binnen kwam. Hoewel dit ook gekomen kan zijn doordat we met veel mensen in een kleine ruimte waren. Het was lastig om te horen wat onze gids vertelde met de andere gidsen die ook hun verhaal aan het doen waren.
Het is voornamelijk een best aantrekkelijk, vrolijk gekleurd en vrij leeg gebouw. De ruimtes waar de slaven werden gehouden, zijn naar. Een ruimte voor de sterke mannen, eentje voor degene die verkouden waren of nog dikker moesten worden, want pas vanaf 60 kilo werd een slaaf verscheept. Er was ook een ruimte voor de jonge vrouwen, nou ja vrouwen, kinderen vanaf 12 jaar eigenlijk.
Een jonge, mooie vruchtbare vrouw bracht evenveel op als een gezonde sterke man. De vrouwen werden ook regelmatig tijdelijk uit de cel gehaald voor de scheepslieden en handelaren die al op het eiland waren. Werden ze zwanger, dan mochten ze in ieder geval tot de bevalling op het eiland blijven. Anders werd je meestal na een maand of drie verscheept. Tenslotte was er nog de cel voor de oudere vrouwen. Als ik nu een slaaf was, dan was ik echt niks waard. Een ruimte zonder daglicht, eigenlijk vergelijkbaar met een gangkast, was voor de opstandige slaven. Hierin opgesloten worden, zal iedereen breken.
Er is controversie over hoeveel slaven daadwerkelijk vanuit Gorée eiland zijn verscheept. Sommige mensen houden het op miljoenen, terwijl andere historici op basis van uitgebreid brononderzoek het inschatten op 25.000 tot 50.000. Hoeveel het er ook waren, elke slaaf is er een te veel. Dit specifieke huis heeft in ieder geval, naar alle waarschijnlijkheid, een beperkte rol gehad in de slavenhandel. Het werd pas gebouwd in 1776, maar het staat natuurlijk symbool voor vele soortgelijke plekken.
In een kamer wordt er op Engelstalige informatieborden meer verteld over de eigenaresse van het huis. Dit vind ik goed gedaan, omdat ook controversiële onderwerpen niet worden geschuwd. Anna Colas Pépin was namelijk een zwarte vrouw. De dochter van een Senegalese moeder en een Franse vader. In een tijd waarin vrouwen in Nederland niet eens kiesrecht hadden, waren het hier zakenvrouwen (Signares genoemd) met schepen, handelsconnecties en ja, dus ook slaven, die feitelijk die dienst uitmaakten.
Forten op Gorée
Een eiland als dit moest natuurlijk goed bewaakt worden. Daarom werden er forten gebouwd op het eiland. Wanneer je aankomt met de boot zie je direct het ronde fort op de punt van het eiland. In dit fort zit nu het IFAN Historical Museum.
Het museum gaat over de geschiedenis van Senegal van de prehistorie tot nu, met natuurlijk in het bijzonder aandacht voor het eiland. Er zijn wat dingen te zien, zoals speerpunten en munten. Alle uitleg is in het Frans. Bovenop het fort staan nog een aantal kanonnen en je hebt een goed uitzicht.
Een nog beter uitzicht heb je vanaf de andere kant van het eiland. Een klimmend pad langs souvenirstalletjes brengt je naar de top. Hier staat nog een enorm moderner kanon. Enkele voormalige bunkers zijn veranderd in woningen. Je hebt vanaf hier uitzicht over de oceaan en Dakar in de verte. Op de top staat ook een monument ter nagedachtenis aan de slavernij.
Andere bezienswaardigheden Gorée eiland
Er zijn nog enkele andere bezienswaardigheden op Gorée eiland, zoals het museum van de zee, een kerkje en een moskee. Je mist er niet echt wat aan als je die niet bezoekt. Sterker nog, ik vind Gorée eiland juist de plek bij uitstek om doelloos rond te dwalen. Er zijn zoveel kronkelende straatjes en fotogenieke plekken.
De inwoners van het eiland die vooral leven van het toerisme lijken het ook geen punt te vinden om op een foto terecht te komen. Als je echt een close-up wil maken van iemand, vraag het dan wel even. Veel mensen in Senegal willen niet gefotografeerd worden.
Het eiland is zo klein dat verdwalen niet mogelijk is. Je komt vanzelf wel weer bij de haven uit. In de haven vind je de meeste restaurantjes. Elders op het eiland kun je ook wel een drankje of een snack kopen en souvenirwinkels zijn nooit ver weg.
Op Gorée eiland is geen pinautomaat, dus neem genoeg geld mee. Wil je wat kopen, maar heb je niet genoeg lokaal geld? Geen zorgen, want er wordt gebeld en de plaatselijke geldwisselaar wisselt je euro’s graag om in Franken, tegen ook nog eens een prima koers.
Naar Gorée met kinderen? Vergeet dan vooral je zwemspullen niet en als je een snorkel hebt, neem die dan ook mee. Het eiland heeft een klein strandje waar het in de middag gezellig druk is. Ik zag ook dat er op verschillende plekken mensen aan het snorkelen waren. Het water ziet er hier een stuk helderder uit dan op het vasteland. Er is ook een kleine speeltuin op het eiland, maar daar is het overdag veel te heet om te spelen.
Hoe kom je op Gorée eiland?
Vanuit de haven van Dakar vertrekken er regelmatig boten naar het eiland. In de vroege ochtend zijn er enkele verbindingen, vervolgens weer om 10.00 uur en een tijd lang om het uur. Aan het eind van de dag zijn er ook nog wat boten. Op zondag zijn er minder opties dan de rest van de week. Bekijk de exacte tijden hier.
Vrijwel iedereen bezoekt het eiland als een dagtrip. Er zijn ook een handjevol kleinschalige B&B’s. Er is zeker wat over te zeggen om hier te overnachten en het eiland in alle rust en zonder dagjesmensen te beleven. Hôtel Madou Gorée heeft een klein zwembadje, Maison Augustin LY heeft familiekamers.
Meer tips? Lees ook onze andere blogs over Senegal met kinderen.
