Reizen met de trein met kinderen door Laos en China is een leuke manier om samen met je gezin deze landen te ontdekken. Het is daarnaast ook betaalbaar en een efficiënte manier van reizen. Lees in dit blog onze tips voor reizen met de Laos-China Railway.
Laos-China Railway
Als onderdeel van het Belt and Road Initiative heeft China een treinverbinding aangelegd tussen de hoofdstad van Yunnan, Kunming, en de hoofdstad van Laos, Vientiane: de Laos-China Railway (LCR). De LCR is eind 2021 geopend, waardoor het hele traject behoorlijk modern is.
Samen met onze kinderen van 9 en 6 jaar oud hebben we in de zomer deze treinreis gemaakt vanaf Vientiane, en drie weken later eindigden we in Kunming. In Yunnan, de provincie in Zuid-China, hebben we ook nog een deel van een ander treintraject gedaan. Na Kunming maakten we namelijk een lus met stops in Dali en Lijiang, waarna we weer terugkeerden naar Kunming.
Verschillende typen treinen
Op het hele traject van de LCR rijden Chinese treinen. Je kunt kiezen uit hogesnelheidstreinen (met de letters G, D of C) en gewone treinen (Z, T, K, Y, S). De gewone treinen stoppen vaker en zijn minder luxe. Daardoor zijn ze minder geschikt voor lange afstanden, maar juist handig voor een bezoek aan een toeristische locatie of een kleinere stad.
De hogesnelheidstrein is een comfortabele trein met een restauratiewagen en toiletten (zowel westers als niet-westers). De G-treinen zijn het allersnelst, met snelheden tot 350 km/u, maar rijden niet overal. De D-treinen zijn de bekende ‘bullet trains’ die lange afstanden afleggen (soms ook met nachttreinopties) en nog steeds supersnel zijn. De C-treinen rijden vooral korte afstanden tussen enkele grote steden, maar zijn even luxe als de D-treinen.
Tijdens onze reis van drie weken door Laos en Zuid-China hebben we zeven keer een traject per trein afgelegd, en daarbij steeds gekozen voor een hogesnelheidstrein.
Verschillende klassen in de trein
De trein is doorgaans opgedeeld in meerdere klassen (zoals business, eerste klas en tweede klas). Deze kun je vergelijken met die in het vliegtuig, ook qua stoelindeling. Zo staan er per rij in de businessclass 2 stoelen, in de eerste klas 4 stoelen (2 aan 2) en in de tweede klas 5 stoelen (3 aan de ene kant van het gangpad en 2 aan de andere zijde). In alle gevallen zijn de stoelen en de beenruimte ruim genoeg voor de gemiddelde Nederlander.
In veel treinen heb je ook nog de optie voor staanplaatsen. Dit is de goedkoopste ticketoptie, maar het lijkt ons niet ideaal met kinderen, omdat je dan letterlijk in de halletjes met bagage tussen de coupés staat. In deze halletjes zijn geen klapstoelen zoals in Nederlandse treinen, dus je staat je hele treinreis tussen de koffers.
In slaaptreinen kun je in plaats van klassen kiezen tussen een zacht bed, een hard bed of een stoel. Tijdens onze treinreis hebben we geen enkele keer gekozen voor een slaaptrein, omdat de trajecten over het algemeen niet zo lang waren en dit dan ook geen optie was.
In Laos duurden de treinreizen van Vientiane naar Vang Vieng en van Vang Vieng naar Luang Prabang beide keren maar één uur. In China duurden de treinritten gemiddeld drie uur. Onze langste treinreis was van Luang Prabang in Laos naar Xishuangbanna in China en duurde bijna 5,5 uur, maar de langere reistijd kwam vooral door de grensovergang die in dit traject zit.
Wij hebben zelf gekozen om te reizen in klasse 1 of 2; we hebben geen enkele keer voor business gekozen, al was dat (achteraf gezien) waarschijnlijk ook een belevenis om eens mee te maken.
Na onze eerste reizen in klasse 1 en 2 ontdekten we dat klasse 1 het geld wel waard is bij een langere treinreis. Je hebt meer beenruimte, de stoelen zijn breder met een zachtere zit en de stoelen kunnen behoorlijk plat, mocht je een dutje willen doen of willen liggen. Daarbij zit je in de eerste klas in rijen met vier stoelen met een middenpad, waardoor we als gezin twee aan twee konden zitten in plaats van drie bij elkaar en één apart naast een andere reiziger.
Bij het bestellen van je tickets kun je overigens alleen een voorkeur opgeven voor een stoel; de indeling van de stoelen wordt pas later definitief.
Treintickets kopen voor de Laos China Railway
Er zijn veel reisbureaus die je graag helpen bij het boeken van treintickets, maar met deze tips lukt het je vast ook zelf.
Handig om te weten: in Laos gaan treintickets pas drie dagen van tevoren in de verkoop. In China kan dit per traject verschillen, maar gemiddeld is dit 15 dagen van tevoren. Treinkaartjes die de Chinese grens passeren vanuit Laos zijn wel eerder te koop.
Tickets die vertrekken vanaf een treinstation in Laos zijn te koop via de LCR zelf, terwijl de verkoop van tickets voor trajecten in China via China Railway loopt.
Het viel ons op dat er in Laos weinig prijsverschil is tussen de klassen, terwijl dit in China relatief groter is.
Treinkaartjes kopen in China
Net als zoveel in China gaat dit inmiddels volledig digitaal. Er zijn geen fysieke tickets meer: je paspoort is je ticket. Let dus goed op dat je bij het boeken de juiste paspoortgegevens gebruikt!
Treinkaartjes gaan ongeveer 15 dagen voor vertrek in de verkoop op een vast tijdstip (meestal om 16:00 uur). Populaire routes kunnen snel uitverkopen, dus zorg dat je op tijd klaarzit. Bij één traject waren alle tickets voor onze voorkeurstijd al binnen tien minuten weg. Vaak kun je nog wel uitwijken naar een andere tijd op dezelfde dag.
Ticketprijzen liggen een stuk lager dan in Nederland. Voor een paar uur reizen met de hogesnelheidstrein in tweede klas betaal je vaak maar € 15 tot € 20. Kinderen onder de 120 centimeter reizen gratis (zonder eigen stoel, ze zitten op schoot). Kinderen tussen de 120 en 150 centimeter krijgen 50% korting.
De app en website van China Railway vind je gemakkelijk door het nummer van hun telefonische klantenservice in te typen: 12306. Helaas zijn deze vooral gericht op Chinese consumenten. Er is wel een deel in het Engels, maar zonder Chinees telefoonnummer of verificatie van je identiteit bij een treinstation in China is boeken bijna onmogelijk.
Onze tip is daarom om een tussenpersoon te gebruiken. Hier betaal je een paar euro commissie (gemiddeld zo’n 15 procent), maar het proces is veel simpeler. Voor toeristische boekingen in China kom je al snel uit bij Trip.com. Hier kun je gewoon in euro’s en met iDeal betalen, dus geen verrassingen met wisselkoersen of toeslagen achteraf.
Via Trip.com kun je ook een kaartje reserveren voorafgaand aan de opening van de verkoop 15 dagen voor vertrek. Trip heeft echter geen speciale toegang, dus het is afwachten of zij de tickets daadwerkelijk kunnen bemachtigen. Wij lazen vooraf dat dit regelmatig misgaat en kozen er daarom voor om zelf op het juiste tijdstip online te zijn. Dit ging meestal goed. De enige keren dat het misging, was toen we niet kozen voor de priority-toeslag van Trip.com. Dus: vink dit altijd aan!
Trip verrekent eventuele kinderkortingen achteraf door het verschil terug te betalen. Een andere optie voor ticketverkoop is 12go.com.
Treinkaartjes kopen in Laos met de LCR-app
Tickets zijn te koop bij officiële verkooppunten op het station en in sommige steden ook in aparte kantoren, maar wij adviseren de LCR-app.
In het begin was het moeilijk om als buitenlander via de app tickets te boeken, waardoor veel Laotiaanse reisbureaus met forse toeslagen tickets verkochten (soms wel 50%). Deze bureaus bestaan nog steeds en online zijn er veel verhalen te vinden van mensen bij wie het niet lukte. Laat je hierdoor niet afschrikken: de LCR-app is inmiddels volledig in het Engels en ook voor westerse toeristen goed bruikbaar.
Download de app in de appstore, log in en registreer je met een geldig e-mailadres. Registreren kan ook met een telefoonnummer, maar alleen Thaise, Laotiaanse en Chinese nummers worden geaccepteerd. De eerste stap is reizigers toevoegen.
Net als in China is je paspoort je ticket, dus vul de gegevens zorgvuldig in. De verkoop loopt van 6:30 tot 22:00 uur lokale tijd (let op het tijdsverschil met Nederland). Tickets gaan minder snel op dan in China, maar boek wel zo snel mogelijk.
De tickets zijn te koop in Laotiaanse Kip, wat grote bedragen zijn. Toch kost een ritje tussen Luang Prabang en Vang Vieng maar zo’n € 7. Kinderen onder de 120 centimeter reizen gratis (op schoot bij een volwassene) en tussen de 120 en 150 centimeter krijg je 50% korting.
In de praktijk kun je in de app alleen betalen met een VISA-kaart. Andere opties, zoals UnionPay, WeChat Pay, Alipay en BCEL One, zijn voor de meeste Nederlanders niet bruikbaar. Een VISA-kaart is dus een must. Na betaling ontvang je direct een QR-code in de app: dit is je ticket.
Hoe werkt het inchecken op het treinstation
De meeste grote Chinese steden hebben een centraal gelegen station. Als het station later is gebouwd dan de stad, ligt het vaak een stuk buiten het centrum. Verwacht geen klein stationnetje, maar eerder een vliegveld.
Bij binnenkomst wordt je bagage gescand, jijzelf gescand en je paspoort gecontroleerd. Daarna kom je in de vertrekhal. Hier zijn winkels te vinden, maar net als op een vliegveld liggen de prijzen hoger dan buiten het station.
Hoewel bijna alles in het Chinees is, wordt belangrijke informatie vaak ook in het Engels weergegeven of omgeroepen. Je kunt dus meestal goed de check-in (alleen op grote stations) en het juiste perron vinden. Door het treinnummer (letter + cijfer, bijvoorbeeld D528) op te zoeken op het grote bord in de hal zie je waar je moet zijn. Bij het inchecken laat je opnieuw je paspoort zien, dit start ongeveer een half uur voor vertrek.
Op het perron blijf je netjes achter de gele lijn wachten, doe dit ook echt, anders krijg je de spoorwegpolitie op je af. Stap in bij de wagon die op je e-ticket staat. Onze ervaring is dat een uur van tevoren arriveren ruim voldoende is. Wees wel op tijd, want vrijwel elke trein die wij namen vertrok een paar minuten eerder dan gepland.
Wat neem je mee in de trein?
De controle in Laos bleek strikter dan in China. In beide landen zijn de verboden vergelijkbaar met die in vliegtuigen. In Laos zijn daarnaast nog extra producten verboden, zoals meelproducten. Ook zijn vrijwel alle aerosolen verboden (denk aan deodorant, haarlak, scheerschuim, doucheschuim) en messen zijn niet toegestaan. Wij moesten bijvoorbeeld een bus haarschuim inleveren.
Per volwassene mag je maximaal 20 kilo bagage meenemen, en dit wordt gecontroleerd.
In de coupé zijn bagagerekken boven de stoelen, maar een backpack past daar vaak niet goed in. Onze Eastpak-koffers pasten er wel precies. Grotere koffers of backpacks kun je kwijt in de halletjes tussen de coupés. Hier staat vaak ook een rek, maar meestal te klein voor het aantal koffers. Deze halletjes raken snel vol omdat hier ook passagiers met een staand ticket staan en omdat hier de toiletten zijn.
Zorg voor een slotje op je bagage. Houd er rekening mee dat koffers die niet in zicht staan nog weleens gebruikt worden als bijzettafel of rugsteun. Kwetsbare souvenirs of waardevolle spullen kun je daarom beter in een kleine tas bij je houden.
Wat kan je verwachten in de trein?
De treinen zijn modern en beschikken over allerlei handige voorzieningen. Zo kunnen de stoelen versteld worden, heb je altijd een tafeltje en zijn er stopcontacten en USB-oplaadpunten bij de zitplaatsen. De businessclass is zelfs vergelijkbaar met die in een vliegtuig.
De treinen beschikken over toiletten, maar dit zijn deels ‘Chinese wc’s’. De meeste Nederlanders zullen dit gat in de grond ook kennen als een Frans toilet. In de meeste treinstellen waren er zowel een westers toilet als een Chinees toilet aanwezig. De hygiëne was prima en vaak beter dan de toiletten van de NS. Net als in de rest van China is het verstandig om je eigen toiletpapier of tissues mee te nemen.
In de hogesnelheidstreinen in China is altijd wat eten te koop. Soms komt een verkoper met een karretje langs de coupés, of je moet zelf naar de restauratiewagen. Het aanbod bestaat uit snacks die je op veel plekken in China ziet: frisdrank, ingelegde kippenpoten, chips, instant noodles en gegrilde worst op een stokje (烤肠, Kǎo cháng). De prijzen zijn, zoals te verwachten, wat hoger dan op straat.
In de treinen is een warmwatertap aanwezig. Al snel deden wij zoals de lokale reizigers: ook wij namen een bak noodles mee en maakten die klaar met warm water, zodat we onderweg een goedkope maar lekkere, warme maaltijd hadden.
We hadden ons best wel verheugd op mooie uitzichten vanuit de trein, maar bereid je erop voor dat in deze berglandschappen de trein ongeveer de helft van de tijd door tunnels rijdt. Het uitzicht is dan helaas vaak pikzwart.
De Laos-China grensovergang (Boten–Mohan)
Dagelijks rijden er twee treinen over de grens: één van Kunming naar Vientiane (te koop via 12306) en één van Vientiane naar Kunming. De hele reis duurt zo’n negen uur, waarvan ruim een uur is gereserveerd voor de grensovergang. Je kunt uiteraard ook tussentijds instappen.
Wij namen zelf de trein van Luang Prabang naar Xishuangbanna. Hiervoor staat vijf uur inclusief de grensovergang. De trein stopt twee keer: eerst in Boten voor de Laotiaanse immigratie en daarna in Mohan voor de Chinese immigratie. Beide keren moet je met al je bagage de trein verlaten. De stoptijd is in principe ruim genoeg om de trein weer te halen, maar als je er extra uitgepikt wordt, kun je pech hebben. Zorg dus dat je goed voorbereid bent en soepel de grens overgaat.
- Zorg voor een papieren ticket. Huh? Je kreeg toch een QR-code? Dat klopt, maar deze werkt niet bij de grens. Vraag daarom voor het instappen een papieren ticket bij de ticketbalie van het station waar je vertrekt. Zo voorkom je gedoe bij de grens en in de trein.
- Neem een pen mee. Voor beide immigratiediensten moet je formulieren invullen. Houd een pen bij de hand, want niemand wil de zijne uitlenen.
- Houd je bagage mobiel. Je moet twee keer tijdens de reis met al je spullen van boord. Hoe handiger je bagage is ingepakt, hoe makkelijker dit gaat. Bereid je kinderen hier ook op voor.
- Zorg voor bewijs dat je China mag inreizen. Nederland behoort momenteel tot de landen die geen visum nodig hebben voor China. Het treinpersoneel controleert dit al in de trein. Dit gesprek verloopt een stuk soepeler als je bewijs kunt laten zien. Wij hadden een screenshot van de Chinese ambassade in het Mandarijn bij ons.
- Heb geduld. Op de dag van de grensoversteek zul je waarschijnlijk het vaakst je bagage door een scanner halen, je ticket laten zien en talloze beveiligingscamera’s tegenkomen. Geduld is dan echt een schone zaak.
Wat een bijzondere ervaring om op deze manier snel en efficiënt te reizen door Laos en China. Zorg dat je er op tijd bij bent met het boeken van de treintickets en dat je op tijd op het treinstation bent en je kunt vervolgens redelijk zorgeloos reizen. Het is niet altijd rustig reizen, want net zoals op andere plekken in China waar je reist met kinderen, zul je zelf ook een attractie zijn in de trein, maar dat draagt voor ons wel bij aan de bijzondere reiservaring.
Benieuwd wat je kunt doen in de verschillende steden van de LCR in Laos en China met kinderen? Vind hier onze blogs over China met kinderen en over Laos met kinderen. (Er komen nog een aantal nieuwe blogs aan).
