In onze interview rubriek spreken we regelmatig een inspirerend gezin. Deze keer interviewen we Sandra, die samen met haar gezin een jaar op wereldreis is geweest. Helemaal bijzonder is dat het (samengestelde) gezin uit vier kinderen bestaat, waaronder twee tieners die net de HAVO hadden afgerond en twee leerplichtige kinderen. In dit super uitgebreide interview geeft ze je heel veel tips en inspiratie. Ze reisden vanuit Azië via Hawaii naar Midden- en Zuid-Amerika, waar ze met hun eigen camper hebben rondgetrokken.
Ik wilde mijn gezin zo graag meenemen in dat enorme gevoel van pure vrijheid
“Daar zit ik dan, bij boekhandel Van Piere in hartje Eindhoven. Een plek waar ik zo vaak gezeten heb ter voorbereiding van onze wereldreis. Met het grote verschil dat ik nu net een paar weken terug ben. En ik, de vorige keer dat ik hier zat, nog moest vertrekken. 370 dagen heb ik met mijn man en vier kinderen over de wereld gezworven. Wat een enorm cadeau!”
Ik lees de eerste vraag van het lijstje vragen dat ik gekregen heb van Tikva. Wie zijn wij? Tja… Eigenlijk een doodnormaal gezin. Een samengesteld gezin, dat wel. Mijn twee oudste kinderen uit een eerdere relatie zijn inmiddels 19 en 17 jaar oud. De twee jongste kinderen, die ik samen met mijn man Bram kreeg, zijn twee dochters (tweeling) van inmiddels 8 jaar oud.
Voordat ik kinderen kreeg, heb ik zelf twee keer een wereldreis gemaakt. Al jaren wil ik mijn gezin zo graag meenemen in dat enorme gevoel van pure vrijheid. Dat is iets wat ik niet kan uitleggen, dat moet je ervaren. Zo’n 3 jaar geleden bracht ik het plan op tafel. Gelukkig was mijn man ook enthousiast en we kozen 1 augustus 2022 als vertrekdatum.
Dan zouden de oudste jongens namelijk net klaar zijn met de HAVO en konden ze een tussenjaar nemen, terwijl de jongste twee ook de leeftijd zouden hebben om de reis bewust mee te maken en te kunnen herinneren.
Het eerste jaar leefde het plan alleen nog maar bij mij en mijn man. We hebben vooral gewerkt aan een financiële buffer en een maandelijks inkomen om van te leven. We doken in allerlei regels en wetten van Nederland. Leerplicht, uitschrijven of niet, allerlei verzekeringen. We lazen veel en zochten van alles uit. Nederland komt om in de regels en we hadden moeite om de informatie die we nodig hadden te vinden. Ook spraken diverse instanties, overheden en bedrijven elkaar tegen, dus een waterdicht plan zouden we nooit op tafel krijgen. Maar wel een plan dat ons voldoende zekerheid gaf. Een plan waarin de belangrijke zaken goed geregeld waren en we vertrouwen hadden dat het goed zou komen.
Een jaar voor vertrek betrokken we de kinderen bij onze plannen
Het tweede jaar, een jaar voordat we daadwerkelijk vertrokken hebben we de kinderen ingelicht. Vooral voor de oudste twee was het even wennen. Een van mijn zoons is zelf ook reislustig en die zag het direct zitten, maar bij de ander waren er veel vragen: “Wat als ik mijn vrienden kwijt raak? Hoe moet dat dan met mijn voetbalteam? Wie slaapt er in mijn bed? Kan ik dan straks weer terug naar mijn eigen huis? Waar laat ik al mijn spullen? Kan ik mijn baantje aanhouden?” Voor de jongste twee, die toen pas zes waren, was het vooral een groot avontuur.
Achteraf gezien is het goed dat ze zoveel tijd hadden om te wennen. We hebben het langzaam aangepakt en niet meteen gebracht als een voldongen feit. Ik heb ze ook verteld dat wanneer iemand echt heimwee zou krijgen, we naar huis zouden gaan. Maar dat ik wel vond dat we in ieder geval drie maanden moesten gaan om echt los te komen van Nederland en te ervaren hoe het reizen ons beviel. En wat kan er nou helemaal gebeuren in drie maanden? Niemand raakt vrienden kwijt in die periode en alles gaat in Nederland gewoon door.
Wat ook hielp om de kinderen enthousiast te krijgen, is om ze mee te laten denken in de route. Ik hing een mega wereldkaart op in de keuken van 3×2 meter. Volledig magnetisch met pinnen erbij. En zo droomden wij als gezin tijdens het avondeten van alle plekken die we konden gaan bezoeken. Hoe zou dat ene plekje op de wereldkaart er in het echt uitzien? Is dat eiland midden in de oceaan echt zo’n klein puntje? Dan past er toch niet eens een vliegveld op? Kunnen we er dan alleen met de boot komen? Een heerlijke tijd brak aan. De voorbereiding, en dan niet het saaie financiële en administratieve gedeelte dat mijn man en ik al hadden gedaan, maar nu het verzamelen van alle wensen en ideeën van het hele gezin!
De oorlog gooide roet in het eten, dus werden het zes enkeltjes naar Bali
Onze route zou starten met de Transmongolian expres. Dwars door Rusland, Mongolië en via China, Vietnam verder afzakken naar Singapore en Indonesië om vervolgens door te gaan naar Australië. Een lang gekoesterde droom maar helaas, precies een week voordat ik de treinreis definitief wilde vastleggen, brak de oorlog uit.
Natuurlijk heel erg balen, maar vooral heel naar voor de mensen die het betrof. We besloten dan maar vooral naar het weer te kijken en we begonnen dus in Azië, zodat we vanzelf in Australië zouden uitkomen. In Indonesië is het in augustus mooi weer, dus dat leek ons een goede start.
Een ding vergeet ik echter nooit. Het moment dat ik op de knop BOEKEN drukte voor 6 enkeltjes Amsterdam – Singapore/Bali. Gewoon 6 enkeltjes. Hoe vet!!
Uiteindelijk zijn we door allerlei omstandigheden nooit in Australië beland. We zijn uiteindelijk vanuit Azië via Hawaii naar Midden- en Zuid-Amerika gereisd, waar we met een camper zijn gaan rondtrekken. Totaal en helemaal anders dan wij vooraf ook maar hadden kunnen bedenken.
Hoe houd je het vol, 24/7 met zes personen op elkaar?
Ik heb vaak de vraag gekregen: “Hoe houd je dat vol, 24/7 met je hele gezin om je heen?” En toch was dat een van mijn hoogtepunten van de reis. In alle rust en zonder enige stress of haast gewoon genieten van de dag. Rustig opstaan, bakje koffie, tijd om naar elke tekening te kijken en samen spelletjes spelen. Geen zes verschillende agenda’s die steeds maar weer op elkaar moesten passen, maar gewoon één agenda. Wat een genot!
En ondertussen bezochten we nieuwe steden, landen, natuurparken en ontdekten we nieuwe activiteiten. Voorafgaand aan een nieuw land of omgeving vroeg ik meestal naar ieders wensen. Daarnaast pakte ik de routes erbij van een paar Nederlandse reisorganisaties en daarvan maakte ik dan een eigen route of planning waarin iedereen aan bod kwam en waarin we vaak niet meer dan 3 of 4 plekken bezochten in een land. Alles zien is onmogelijk en geeft veel te veel nieuwe indrukken. Voor mij was het met name belangrijk om samen nieuwe herinneringen te maken.
De kinderen kozen meestal voor activiteiten, zoals paardrijden, golfsurfen, olifanten verzorgen of mountainbiken. Bram en ik kozen voor het ontdekken van een nieuwe stad of een hike in een natuurgebied. Zo hadden we eigenlijk altijd een gevarieerd programma en kwam iedereen aan zijn trekken, ongeacht de leeftijdsverschillen waar we mee te maken hadden. Het leuke daarvan is dat je, door andermans dromen mee te beleven, je zelf ook nieuwe interesses ontdekt.
Eerst even acclimatiseren
Ik boekte de accommodaties online, meestal al een tijdje van tevoren zodra we de route in een nieuw gebied of land helder hadden.
De ene keer hadden we een appartementje wat de meiden fijn vonden, een thuis gevoel gaf en waar we konden besparen doordat we niet uit eten hoefden, maar zelf konden koken. De andere keer een hostel, wat voor onze tieners fijn was. In hostels zijn vaak 6-persoons dorms en we boekten dan zo’n hele kamer af met ons gezin. Je zou het misschien niet verwachten, maar een appartementje via Airbnb was voor ons vaak goedkoper dan een hostelkamer met zijn allen.
De eerste paar dagen in een nieuw land deden we nog niet zo veel. Eerst even uitrusten van de reis, uitslapen, wennen aan de nieuwe cultuur, taal, eetgewoontes en van alles en nog wat. Voor de oudsten zorgen dat er weer een simkaart kwam en ruimte was voor de digitale behoeftes. Voor de jongsten tijd en ruimte om rustig alle vragen te beantwoorden en ze te vertellen over het land waar we zijn.
Reizen met zes personen is duur, maar je kunt op bepaalde dingen ook besparen
Ons dagbudget was 280 euro per dag, wat voor ons haalbaar is. Dit is vergelijkbaar, of zelfs nog iets minder dan het budget van veel backpackers in een aantal landen waar we waren. Die gingen vaak uit van 50-60 euro per dag.
Omdat we met meer mensen zijn, kunnen we op accommodatie en eten per persoon goedkoper uit zijn dan iemand die alleen op reis is. Tours zijn alleen echt een aanslag op het budget. We kwamen er al snel achter dat we in plaats van voor zes personen een tour te boeken voor hetzelfde bedrag of minder ook een privé tour konden krijgen. Dus niet zes plekken in een minibusje, maar een ruime taxi met eigen chauffeur. Met als voordeel dat we vaak onderweg nog konden stoppen op plekken die leuk waren. En ik had zeggenschap over de snelheid van de chauffeur. Dus niet scheuren langs afgronden en toeterend de bochten door in de hoop dat er niemand aankomt. Die taxi’s boekten we meestal via de accommodaties waar we verbleven.
Reizen met de camper is leuk en voordelig!
We zijn tijdens de reis 3 maanden met onze eigen camper op pad geweest. Door omstandigheden moesten we met Kerst terug naar Nederland. In de weken hebben we een camper gekocht en vanuit Hamburg laten verschepen naar Buenos Aires. We hebben geprobeerd hem daar te verkopen, maar dat is best lastig omdat je dat enkel aan reizigers kunt doen en we er ook niet eindeloos op wilden wachten. Uiteindelijk is de camper dus ook weer terug verscheept.
Reizen met de camper vonden wij ideaal. We hadden ons eigen huisje en ruimte voor schoolboeken, tekenspullen en zelfs wat speelgoed. Niet elke keer ‘verkassen’, maar een eigen slaapplek. Zo hadden wij een daktent laten monteren op onze camper, zodat onze puber zich makkelijk in de avond kon terugtrekken. De meiden hadden een stapelbed achter in de camper die ze vol hingen met tekeningen en een lading knuffels. Wij sliepen in de koof.
De camper zelf was dan misschien klein, maar als we de deur opentrokken hadden we alle ruimte. Een strand voor onszelf, rustige campings of de woestijn.
Het reizen met de camper was ook een stuk voordeliger dan backpacken.. Tijdens onze drie maanden in Patagonië kwamen we vaak niet boven de 100 euro per dag uit, terwijl dit toch echt een duurder gebied in Zuid-Amerika is. Daarbij hebben we de aanschaf en het verschepen niet meegenomen in de kosten.
Het reizen met de camper had een nadeel, alles duurt gewoon een stuk langer. Tijdens onze backpack-maanden zagen wij echt heel veel hoogtepunten in een hele korte tijd. We namen geregeld korte binnenlandse vluchten en nachttreinen waardoor je in een korte tijd snel in een hele andere omgeving zat. Onze dochters en wijzelf vonden het tragere tempo en tijd om te niksen wel fijn, maar voor tieners is het saaier. Ik zou daarom ook niet het hele jaar met de camper op pad hebben gewild. De combinatie van backpacken en camper was voor ons goed.
Hoe deden we dat met de leerplicht en zelf les geven?
We hebben geprobeerd om goedkeuring te krijgen van de leerplichtambtenaar, maar dat is een onmogelijke opgave. Net als vrijwel iedereen die lang op reis wil met leerplichtige kinderen hebben we er dus voor gekozen om uit te schrijven uit Nederland. Wat voor ons overigens voor geen enkel probleem heeft gezorgd. Enkel het opnieuw inschrijven was een uitdaging, omdat er geen plekje was in de agenda van de gemeente. Wel goed om in je achterhoofd te houden is, dat wanneer je uitgeschreven bent, je dus ook geen verzekeringen meer kan afsluiten, geen auto’s kan kopen of verkopen, maar je ook niet meer kan inschrijven voor een HBO-studie. Uiteindelijk hebben wij ervoor gekozen om de meiden en mijzelf uit te schrijven en mijn man en de jongens ingeschreven te laten.
We hadden de reis immers zo gepland dat de jongens net klaar zouden zijn met de HAVO. Bij vertrek waren ze 16 en net 18 jaar, relatief jong voor een HBO-studie. Geen haast dus en een jaartje over de wereld zwerven kon prima.
Uit coronatijd wist ik nog dat zelf les geven aan de meiden eigenlijk best leuk en gezellig was. Omdat het een tweeling is, hebben ze ook hetzelfde lesmateriaal. Ik had goed contact met de leraar van groep 5 en die stuurde mij maandelijks een mail met de planning van school voor de komende maand. Zo wist ik dat de meiden synchroon liepen en na de reis weer konden instromen in groep zes.
Vooral taal en rekenen waren belangrijk en daarvoor had ik ook werkboekjes meegenomen. Sommige dingen kan je ook op een laptop doen, maar werken in een werkboekje is ook wel heel fijn. Ik gaf een deel “klassikaal” uitleg en daarna huiswerk, waarvan ze zelf mochten bepalen wanneer ze dat deden. Dat gaf ze ook vrijheid en trainde hun verantwoordelijkheidsgevoel meteen. Klassikaal deed ik dan vooral de dictees, spellingsregels, flitsen en uitleg van nieuwe sommen en de klok. Wat ze elke dag op Squla deden, was vooral een kwartier tafels oefenen, deeltafels en sommen. Gewoon herhalen, herhalen en herhalen. Elke dag weer. Plus elke dag lezen via Kobo. Gemiddeld waren we zo’n 1,5 uur per dag bezig met schoolwerk. Daarnaast gebruikte ik taxi ritten, lange treinreizen en vluchten om nog extra te oefenen bijvoorbeeld met de maanden van het jaar.
Van het reizen zelf leer je (zeker ook al jongvolwassene) heel veel
“Doe ik er wel goed aan voor mijn kinderen? Haal ik ze niet uit hun vertrouwde omgeving? Is het niet egoïstisch?” Die vragen zag en hoorde ik ook vaak. Toch ben ik van mening dat wij onze kinderen juist heel veel andere dingen hebben kunnen geven die ze hier minder snel hadden geleerd. Inmiddels kan ik mijn zoons overal op de wereld loslaten en heb ik er het volste vertrouwen in dat ze altijd en overal op hun voeten terecht komen. Niet alleen door alle praktische zaken die ze tijdens de reis geleerd hebben, maar vooral ook allerlei andere kwaliteiten.
Ze hadden dan wel geen school, maar deden wel allerlei andere dingen, zoals ons dagbudget bijhouden. Dat was heel leerzaam en nu hebben ze een veel beter besef van het prijskaartje van dingen. Bijvoorbeeld, een ijsje voor 6 personen staat vaak al gelijk aan een 1 overnachtingsplek. Het verschil tussen koffie van de Starbucks en een lokale koffie. Ook zorgden zij voornamelijk voor de camper. Ze leerden banden verwisselen en olie verversen, het aggregaat onderhouden en de camper weer rijklaar maken voor vertrek.
Toch lag de grootste winst op het vlak van flexibiliteit, aanpassingsvermogen en teleurstellingen. Treinen die niet rijden en slaapplekken die op foto’s mooier leken dan in het echt, het hoort er allemaal bij. Ik heb de jongens op het hart gedrukt dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hoe hun reis gaat verlopen. Dat zij niet achteraf kunnen zeggen “had ik maar…”. Dat betekent op tijd aan de bel trekken, bespreekbaar maken en dan zoeken we naar een oplossing/mogelijkheid die past binnen het gezin.
Uiteraard waren zij ook oud genoeg om samen dingen te ondernemen. Zo ondernamen zij duikdagen waarin wij dan de plaatselijke speeltuin bezochten. Soms deed ik activiteiten met de jongens en mijn man met de meiden en andersom. Gedurende het jaar zijn ze een aantal keer alleen naar Nederland gevlogen om hun vrienden te zien en carnaval te vieren. Dat was de voorwaarde om een jaar mee te gaan.
Alle kinderen geven zelf aan de reis heel waardevol gevonden te hebben. Zoals een van mijn dochters die zelf opmerkte dat ze zich veel minder druk is gaan maken over de mening van anderen en zich echt zelfverzekerder voelt.
Me-Time en We-Time
Wat we tijdens de wereldreis wel een uitdaging vonden, was het vinden van Me-time maar ook We-time. Ondanks dat we weinig tijd samen hadden, voelde onze relatie wel fijn. Ik denk door de rust en het ontbreken van alle stress en haast, was de hele sfeer fijner, harmonieuzer dan thuis in Nederland. De korte lontjes werden langer en langer.
Twijfel jij nog? Niet doen!
Er blijven altijd onzekerheden bij het plannen van een wereldreis. Ik zal nooit zeggen “Je moet gaan, waarom niet?”. Dat is te gemakkelijk. Wel dat als het iets is wat je graag wilt en het financieel past, dat je je dan niet moeten laten afschikken door de beren op de weg.
Ga het gewoon ervaren en mocht je het echt geprobeerd hebben en het past toch niet bij je, dan kun je altijd terugkeren. Een beslissing terugdraaien is veel minder erg dan jezelf altijd blijven afvragen “wat als…” en je nooit zult weten of het maken van die wereldreis je gezin fantastische nieuwe herinneringen had opgeleverd. Beslissingen nemen is altijd beter dan doorkabbelen en blijven twijfelen. Ook de beslissing om uiteindelijk niet te gaan is er een en kan ook goed zijn.
In ieder geval maken wij inmiddels alweer plannen voor een nieuwe lange reis. Hoelang het deze keer zal duren, we zullen zien.
Mocht je interesse hebben om onze hele route te bekijken, maar ook alle ervaringen en verhalen van het reizen met een gezin te lezen? Dan kun je ons vinden op Polar Steps, Family on Tour, Sandra Meulendijks.
