“Het lijkt alsof we er echt bij zijn”. Dat klopt, het is precies hoe het voelt in de belevingsexpo van het Passchendaele Museum. Het museum neemt je mee op een indrukwekkende reis door de geschiedenis naar de Slag bij Passendale tijdens de Eerste Wereldoorlog. In deze blog vertellen we je alles over dit bijzondere museum in de Westhoek in West-Vlaanderen.
Wat was de Slag bij Passendale?
Tijdens ons weekend in de Westhoek zagen we in de hele regio de sporen van de Eerste Wereldoorlog: herdenkingsplekken, musea en begraafplaatsen. Onze zoon van 10 is net als wij gek op geschiedenis – van ridders tot Romeinen, maar ik moet bekennen dat we bar weinig wisten over de Eerste Wereldoorlog in België.
De Slag bij Passendale, ook wel de Derde Slag om Ieper, vond plaats in 1917 en was een van de meest beruchte veldslagen van de Eerste Wereldoorlog. In de modderige velden rond Zonnebeke en Passendale vochten honderdduizenden soldaten maandenlang in onmenselijke omstandigheden.
Regen, modder, gasaanvallen en eindeloze beschietingen maakten het tot een van de gruwelijkste momenten van de oorlog. Uiteindelijk werd er gevochten om maar 8 kilometer terreinwinst en daarvoor vielen in 100 dagen ruim 600.000 doden.
Het museum brengt dit verhaal op een manier die ook voor kinderen begrijpelijk is. Niet met schokkende beelden, maar met verhalen, voorwerpen en interactieve elementen die de ernst van de oorlog duidelijk maken zonder te overweldigen.
Eerste indruk: een kasteel, een park en… een rat?
Het Passchendaele Museum is gevestigd in het voormalige kasteel van Zonnebeke, een gerestaureerd gebouw in een prachtig park. Binnen worden we verwelkomd door een vriendelijke medewerker die ons meteen uitleg geeft over het kinderparcours “Op stap met Lisa, Louis en Maurice”.
Maurice is een cartoonrat die kinderen meeneemt op ontdekkingstocht door het museum én de Eerste Wereldoorlog. Cas krijgt een eigen audiogids en een opvouwbare kaart. “Cool, ik mag zelf scannen!” zei hij, en weg is hij – op missie met Maurice.
Onderweg door het museum komt Cas allerlei opdrachten tegen. Stinkend gas herkennen via geurpotjes (gelukkig niet té echt!), morsecode ontcijferen met een interactief spel en voorwerpen uit de oorlog zoeken, voelen en passen in de vitrines.
Ondertussen volgen wij de route voor volwassenen langs een uitgebreide collectie uniformen, wapens, persoonlijke brieven, foto’s en gebruiksvoorwerpen uit de oorlog. De audiogids is inbegrepen en biedt extra achtergrondinformatie, vooral de persoonlijke verhalen van de soldaten maken indruk op ons.
De expo belevingsruimte
Halverwege de tour door het museum worden we pas echt ondergedompeld in het verhaal van de Slag bij Passendale. Via krachtige projecties, historische beelden op groot scherm, op maat gemaakte muziek en een chronologische opbouw krijg je een helder overzicht van wat er in 1917 gebeurde.
We kijken ademloos naar de metershoge beelden van soldaten in de modder, terwijl de muziek de spanning voelbaar maakt. Ondertussen zien we op de ronde tafel in het midden van de ruimte de gevechtslinie heen en weer schuiven, terwijl de teller aangeeft hoeveel slachtoffers er vallen in 100 dagen.
En dat is precies wat deze expo zo sterk maakt: het is visueel, auditief en emotioneel en het maakt heel duidelijk wat een zinloze oorlog dit was. We zijn er alle drie stil van.
De tunnels en loopgraven: kruipen door het verleden
Een van de andere ‘hoogtepunten’ van het museum is de gereconstrueerde dugout – een ondergrondse schuilplaats waar soldaten leefden, sliepen en zich schuilhielden. Je daalt letterlijk af in het verleden, door smalle gangen en donkere kamers. Cas vond het spannend én indrukwekkend: “Het stinkt hier wel een beetje, maar dat zal toen ook wel zo geweest zijn denk ik”.
Daarna kom je in de gereconstrueerde loopgraven – zowel Britse als Duitse. Je wandelt tussen zandzakken, houten planken en uitkijkposten. Het is bijna niet te geloven dat mensen hier maandenlang moesten overleven. Voor ons is het een unieke manier om te begrijpen hoe het leven aan het front eruitzag.
De tuinen van herinnering: rust na de storm
Rondom het museum ligt een prachtige herdenkingstuin in de vorm van een klaproos, het symbool van de Eerste Wereldoorlog. Hier kun je even tot rust komen en nadenken over wat je binnen hebt gezien en er is ook ruimte om te picknicken. Een bijzonder onderdeel is ‘Pou Maumahara’, een 8 meter hoog Maori beeld voor de omgekomen soldaten uit Nieuw-Zeeland.
Je vindt hier ook het Avonturenpad. Dit pad slingert door het park rond het kasteel en zit vol verrassingen: houten speelelementen, kleine klimtoestellen en interactieve opdrachten die aansluiten bij het thema van het museum. Het pad is niet te lang, goed begaanbaar en ideaal om je bezoek op een speelse manier af te sluiten.
Het Passchendaele Museum praktisch
Het Passchendaele Museum ligt in Zonnebeke, 20 minuten rijden van Ieper. Parkeren kan gratis op de parkeerplaats bij het museum.
Het museum is dagelijks geopend van 10 tot 17.30 uur, maar op de meeste feestdagen gesloten. Op de website vind je deze sluitingsdagen.
Trek zo’n 1,5 tot 2 uur uit voor je bezoek en daarna nog wat tijd om de tuinen en het Avonturenpad te verkennen. Je kan een kinderwagen of buggy meenemen in het gebouw, maar de ondergrondse delen en de loopgraven zijn dan niet te bezoeken.
Er is een souvenirshop in het kasteel, maar geen horeca. Wel kan je picknicken in het park en naast het museum ligt brasserie Koklikoo met een uitgebreide kaart.
Vanaf welke leeftijd is het Passchendaele Museum te bezoeken?
Dankzij de interactieve elementen, de speurtocht met Maurice de Rat en de indrukwekkende belevingsexpo is het museum voor kinderen vanaf een jaar of 8 een leerzame én boeiende ervaring. Onze zoon was onder de indruk, stelde veel vragen en we hebben er nog lang over nagepraat.
Wij vinden het Museum Passchendaele dan ook een absolute aanrader voor gezinnen met kinderen die geïnteresseerd zijn in geschiedenis én een must als je de Westhoek in West-Vlaanderen bezoekt.
Wil je meer weten over de Westhoek met kinderen? Lees dan ook de blogs over Ieper met kinderen, de Westhoek met kinderen en het Heuvelland van de Westhoek met kinderen.
Esmeralda en haar gezin bezochten het Heuvelland en de Westhoek op uitnodiging van Toerisme Westhoek, die de overnachtingen en een aantal activiteiten organiseerden. Andere activiteiten zoals diverse musea bezochten we op eigen initiatief en kosten. Zoals je van ons gewend bent gaan we alleen samenwerkingen aan waar we volledige redactionele vrijheid hebben.
