Berlijn met tieners: de leukste activiteiten en musea

Berlijn is een heerlijke stad om met tieners te ontdekken. Een stad die bol staat van de historie en tegelijkertijd bruist van de energie en vernieuwing. Wij vonden het opvallend dat zo’n grote stad toch zo knus en veilig aanvoelt, je kunt je tieners hier ook rustig een middag alleen door de stad laten struinen. In dit blog lees je wat je zeker niet wil missen in Berlijn met tieners, want naast de bekende bezienswaardigheden heeft deze stad ontzettend veel te bieden.

Ga je met jongere kinderen naar Berlijn, lees dan ook onze uitgebreide blog over Berlijn met kinderen.

Tips voor een stedentrip Berlijn met tieners

Aanrader met tieners: een fietstocht door Berlijn

Wij boekten een fietstour bij Berlin on Bike en gingen een ochtend op pad met een Nederlandstalige gids. Wij hadden al best wat highlights bezocht, zoals de Brandenburger Tor, Unter den Linden, Checkpoint Charlie en de Gedächtniskirche. Dus kozen we voor de alternatieve tour, die ons door de wijken Prenzlauer Berg, Friedrichshain en Kreuzberg meenam.

Sido, onze Nederlandse gids die al meer dan 10 jaar in Berlijn woont, vertelde over het ontstaan van Berlijn en legde uit waarom zo’n grote stad toch zo kleinschalig aanvoelt. Vaak zie je dat een stad door de eeuwen heen uitgroeit tot een enorme stad met buitenwijken eromheen. Berlijn bestaat uit 23 stadsdelen, die tot begin vorige eeuw zelfstandige steden waren. Ieder stadsdeel heeft een eigen centrum, met grote parken, scholen, winkelcentra. Daardoor heeft ieder stadsdeel ook nog steeds een eigen karakter en is de stad veel groener en rustiger dan wij vooraf verwacht hadden. Maar een typisch oud centrum ontbreekt. Tijdens de fietstocht is voldoende ruimte om vragen te stellen, zo waren onze tieners benieuwd naar de achtergrond van de Berlijnse Buddy Bears, waar ze al die selfies mee maakten. Het blijkt een kunstproject te zijn, de kleurrijke beelden staan symbool voor tolerantie, internationaal begrip en diversiteit. Dit project steunt het goede doel (Children in Need) en zijn uitgegroeid tot ambassadeurs voor Berlijn.

Tijdens de fietstour fietsen we over aparte fietspaden die zijn afgescheiden van de autoweg. Soms zijn die er niet, dan rijden we wel op de weg naast auto’s, maar de gids kiest dan altijd een rustige route. Heel veilig dus en je hebt alle ruimte om rustig om je heen te kijken en te genieten van wat je allemaal ziet onderweg. De fietsen die we meekregen waren in uitstekende staat, wel zo fijn als je er een paar uur mee op pad gaat.

We stoppen regelmatig en krijgen dan steeds leuke feitjes en anekdotes te horen over dit deel van Berlijn. Het mooist vinden we het R.A.W.-terrein, een oud rangeerterrein in Oost-Berlijn waar destijds treinstellen werden opgeknapt. Nu is het een graffiti-walhalla, met een indoor skatehal en klimmuur, restaurantjes, nachtclubs en bars. Er worden hier wekelijks grote feesten georganiseerd waar duizenden bezoekers op afkomen. En iedere zondag is hier een gezellige vlooienmarkt. Onze tieners vonden het een coole plek, ideaal voor selfies ook.

Berlin WelcomeCard en Museumspass

Om de stad verder te verkennen, is een Berlin WelcomeCard een uitkomst. Je kiest een bepaalde geldigheidsduur (2/3/4/5/6 dagen) en dan kun je die dagen onbeperkt reizen met het openbaar vervoer in Berlijn. Dit geldt voor de metro, bus en tram. Per volwassene reizen 3 kinderen tot 14 jaar gratis mee. Bovendien krijg je met deze kaart 25-50% korting op de populaire attracties, van een fietstocht of boottocht tot leuke tieneractiviteiten, zoals TimeRide en het Computerspielemuseum. In het bijbehorende boekje en op de app heb je een duidelijk overzicht van alle kortingen die je krijgt.

Je kunt ook een Berlin WelcomeCard inclusief onbeperkt museumbezoek kopen. Wij kozen voor een combinatie van de 6-daagse Berlin WelcomeCard met een 3-daagse Museumspass. Daarmee heb je 3 aaneengesloten dagen gratis toegang tot wel 30 musea, ook op het Museuminsel. Gewoon even puzzelen wat voor jullie gezin de voordeligste optie is.

Wij boekten de Berline WelcomeCard en de Museumspass online via visitBerlin en haalden deze op bij een van de visitBerlin-punten in de stad. Je vindt ze op het Centraal Station Berlijn of bijvoorbeeld naast de Brandenburger Tor. visitBerlin is sowieso een handig vertrekpunt voor je stedentrip Berlijn, hier krijg je alle toeristische informatie die je nodig hebt.

Berlijnse Muur

Als je met tieners Berlijn bezoekt, kun je natuurlijk niet om de Berlijnse Muur heen. De Muur was 160 kilometer lang en stond rondom West-Berlijn. Er zijn verschillende plekken in Berlijn waar je de Berlijnse Muur nog kunt bekijken. Dat vonden onze tieners net zo bijzonder als wij. Zo bizar, toen in 1989 de Berlijnse Muur viel, waren wij net zo oud als onze tieners nu zijn.

Je vindt delen van de Berlijnse Muur in het Mauerpark, langs de Bernauer Strasse, op de Potsdamer Platz, bij Topographie des Terrors, Checkpoint Charlie en de East Side Gallery. Verder is er langs de gehele vroegere grens de Berliner Mauerweg aangelegd. Dit fiets- en wandelpad staat aangegeven met een lijn van bakstenen in de weg. Zodat je precies ziet waar de Muur ooit stond. Onderweg staan ook informatieborden over de geschiedenis van de Muur.

Checkpoint Charlie is een beetje een attractie geworden, waar toeristen in de rij staan voor een foto bij de grenspost. Het blijft een bijzondere plek, maar de geschiedenis en betekenis is hier niet zo sterk voelbaar, vonden wij. Dat was wel het geval bij de openluchttentoonstelling tegenover Checkpoint Charlie. Hier zijn foto’s en verhalen te zien over de vele vluchtpogingen van Oost- naar West-Berlijn en de slachtoffers die daarbij zijn gevallen. Erg indrukwekkend.

Breng ook zeker een bezoekje aan de East Side Gallery vlak bij de Oberbaumbrücke, aan de rivier de Spree. Na de val van de muur mochten 118 kunstenaars dit deel van de Berlijnse Muur beschilderen. Dit kleurrijke deel van de muur zal tieners zeker aanspreken, het is één groot kunstwerk, de langste openlucht-galerie ter wereld. Het is ook het langste deel (1.316 meter) van de Berlijnse Muur. Der Bruderkuss is een van de bekendste graffitikunstwerken hier.

Het meest indrukwekkend vonden wij de Gedenkstätte Berliner Mauer aan de Bernauer Strasse, vlakbij de Nordbahnhof. Hier krijg je het meest realistische beeld hoe de Berlijnse Muur er uitzag en wat dit voor de bewoners van Oost-Berlijn betekende. Hier zie je heel duidelijk dat de Berlijnse Muur meer was dan alleen een muur. Aan de West-Duitse grens stond de Grenzmauer, aan de Oost-Duitse grens stond de Hinterlandmauer. Daartussen lag een strook die de Todesstreifen werd genoemd. Dit deel werd streng bewaakt vanuit wachttorens. Vanaf een uitzichtpunt op de vijfde verdieping van het documentatiecentrum kijk je op de Todesstreifen en een originele wachttoren.

Er staat ook een indrukwekkend monument (Fenster des Gedenkens) met portretfoto’s ter herinnering aan de mensen die omkwamen bij de Berlijnse Muur. De verhalen die bij de portretten hoorden, lazen we al bij de openlucht tentoonstelling bij Checkpoint Charlie.

Je kunt dit monument en het documentatiecentrum aan de Bernauer Strasse gratis bezoeken. Ik raad je aan om voor een paar euro per volwassene aan te sluiten bij een groepsrondleiding. Een Engelstalige gids vertelt levendig over de geschiedenis van de Berlijnse Muur en specifiek dit deel aan de Bernauer Strasse, waar de Muur tegen de huizen aan werd gebouwd. Je wandelt tussen de Grenzmauer en de Hinterlandmauer. Onze tieners hingen aan de lippen van de gids, het uur vloog voorbij.

Vlakbij Checkpoint Charlie is nog een indrukwekkende openluchttentoonstelling: Topographie des Terrors. Op de plek van het voormalige Gestapo-hoofdkantoor staat nu een museum met een buitententoonstelling, die allebei gratis te bezoeken zijn. Hier leer je meer over de terreur van de nazi’s en hoe de Tweede Wereldoorlog uiteindelijk leidde tot het IJzeren Gordijn en de Berlijnse Muur.

Musea in Berlijn die leuk zijn voor tieners

Musea en tieners zijn niet altijd een gelukkige combinatie. Onze tieners zijn er meestal wel voor in, als we maar niet te lang gaan. En alleen als de musea interactief zijn of iets interessant te vertellen hebben. We kochten een museumpas voor 3 dagen. Daarmee heb je 3 aaneengesloten dagen toegang tot wel 30 musea in Berlijn. Wij bezochten er heel wat en kunnen je precies vertellen welke musea leuk zijn om met tieners te bezoeken.

Bij de meeste musea moet je vooraf online een tijdslot reserveren op de website van het museum. Ook als je een museumpas hebt, dan reserveer je een gratis bezoek.

Goed om te weten: op de eerste zondag van de maand zijn veel musea (niet alle) gratis te bezoeken. Je hoeft alleen online een tijdslot te reserveren. Kijk voor meer informatie en deelnemende musea op de website.

Illuseum

Een klein museum vol optische illusies. Bij de meeste illusies wordt ook in het Duits en Engels uitgelegd hoe de optische illusie ontstaat, soms gaat het vooral om een leuk fotomoment. Ideaal voor tieners is dat ze dus zelf kunnen bepalen hoe ze dit museum beleven. Wij hebben ons hier een goed uur vermaakt en erg veel lol gehad bij het maken van de foto’s. Bekijk de website voor openingstijden, kaartjes kun je online kopen via Tiqets.

German Spy museum

Het German Spy museum was echt een hit bij onze tieners. Een hele mooie mix van kennisdelen en interactie. Ook voor ouders leuk, je leert hier meer over spionagepraktijken tijdens de Koude Oorlog. Daarnaast zijn er allerlei interactieve stations. Zo kun je op zoek naar afluisterapparatuur, elkaar een leugentest afnemen of je verkleden als spion. Maar het allerleukst is natuurlijk om je eigen Mission Impossible te volbrengen, waarbij je als een soort slangenmens een parcours met laserstralen aflegt. Ook erg vermakelijk om naar te kijken trouwens. Dit museum werkt met tijdsloten, het goedkoopste koop je een kaartje van tevoren online.

Deutsches Technikmuseum Berlin – Science Center Spectrum

Het Technikmuseum Berlin is een van de grootste techniekmusea ter wereld, met een tentoonstellingsoppervlak van ongeveer 50.000 m². Dat zijn 10 voetbalvelden! Je vindt hier op 14 verdiepingen tentoonstellingen over oldtimers, vliegtuigen, treinen, schepen, computers, radio’s, camera’s, lucht- en ruimtevaart en nog veel meer.

Wij kozen ervoor om alleen het Science Center Spectrum te bezoeken. Dit doe-museum hoort bij het Technikmuseum, maar is gevestigd in een apart gebouw op het grote terrein. Hier ga je met allerlei wetenschappelijke en natuurkundige proefjes aan de slag om meer te leren over licht, geluid, gewicht, zwaartekracht en snelheid. We hebben al best vaak zo’n doe-museum bezocht, dit is een leuke variant. Een stuk kleiner dan Nemo Amsterdam, maar groot genoeg om je een paar uur te vermaken. Vooral leuk voor jongere tieners, vanaf 15 jaar is dit denk ik niet interessant genoeg meer. Tenzij je tiener gek is op natuurkunde natuurlijk.

Museum für Kommunikation

Het Museum für Kommunikation was een groot succes, de favoriet van mijn dochter van 12. In een prachtig oud pand leer je alles over communicatie. Hoe mensen vroeger, nu en in de toekomst met elkaar communiceren. Het leukste vond ze een brief typen op een oude typemachine, buizenpost versturen en in gesprek gaan met een robot. Je vindt hier bijvoorbeeld ook een postkoets en de allereerste computerserver.

Toen wij er waren, was er ook een interessante tentoonstelling over discussiëren. Hoe breng je een discussie of ruzie tot een goed einde? Hoe discussieer jij eigenlijk? Als een vos, een schildpad, een uil of een aap?

Computerspiele museum

Het Computerspiele museum is niet inbegrepen bij de museumpas. Maar als je een Berlin WelcomeCard hebt, krijg je hier korting. Dit is niet echt een museum, eerder een walhalla voor gamers. Je vindt hier allemaal games van vroeger tot nu. Een arcadehal, kleine slaapkamers in jaren ‘80/’90 stijl waar tieners onderuitgezakt kunnen gaan zitten gamen, je kunt hier sporten op de Wii, of je danskunsten vertonen op een dansvloertje. Kortom, dit is echt iets voor tieners. Het eerste museum waar ik eerder weg wilde dan mijn tieners.

Urban Nation

Urban Nation is een modern art museum met street art, graffiti, fotografie, video en beelden. De kunst spreekt tieners op een eigentijdse manier aan en zet ze aan tot nadenken en in gesprek gaan met elkaar. Maar de kunst is ook gewoon leuk om naar te kijken of voor een selfie. Zelfs de toiletruimte is helemaal in stijl van onder tot boven bewerkt. Het museum is gratis te bezoeken, een gift is uiteraard welkom. Aan de overkant van de straat zit nog een tentoonstellingsruimte, ook die wisselt regelmatig van thema en is zeker een bezoekje waard.

Pergamon museum

Het Pergamon museum op Museuminsel heeft Assyrische, Egyptische, Perzische kunstwerken. Toen wij er waren, was een vleugel helaas gesloten vanwege een verbouwing. Daardoor konden we het pronkstuk van dit museum, het Pergamonaltaar, helaas niet bewonderen. Het mooist vonden we nu de Isjtarpoort uit Babylon en de marktpoort van Milete.

Neues museum

Is je tiener net als onze zoon geïnteresseerd in de tijd van de Egyptenaren, Grieken en Romeinen? Loop dan vanuit het Pergamon museum direct door naar het Neues museum. Hier vind je de buste van Nefertiti (streng bewaakt, je mag haar ook niet fotograferen). Toen wij er waren, was de vleugel met de opgegraven schatten van Troje door Schliemann gesloten. Jammer, die had ik graag gezien. Onze zoon van 14 vond het een erg interessant museum, onze dochter van 12 was iets minder enthousiast. Voor de liefhebber dus!

TimeRide: terug in de tijd

TimeRide is een hele leuke interactieve ervaring. Je neemt je eigen telefoon en koptelefoon mee zodat je naar de Engelse vertaling kunt luisteren. Eerst neem je een kijkje bij een replica van een stuk Berlijnse Muur en krijg je via videobeelden uitleg over de geschiedenis. In de volgende ruimte maak je kennis met 3 bewoners van Berlijn. Ieder hebben ze een eigen geschiedenis en ervaring met de muur. Dan stap je zogenaamd in een bus en krijg je een VR-bril op. Je kiest zelf welke bewoner je volgt op je route door Oost-Berlijn, een inwoner van Oost- of West-Berlijn. Wij kozen bewust verschillende bewoners, zo hoorden we ieder de geschiedenis vanuit een ander perspectief. Interessant om daar na afloop samen over na te praten. Dankzij de VR-technologie komt de geschiedenis een beetje tot leven. Al zijn de beelden wat houterig, ze spreken in elk geval tot de verbeelding. Onze tieners waren erg enthousiast over deze activiteit, die zo’n 3 kwartier duurt. Met de Visit BerlinCard krijg je korting op deze activiteit. Heb je die kaart niet, koop dan je kaartjes online via Tiqets.

Je kunt trouwens ook een TimeRide GO!-tour boeken. Je krijgt dan een rondleiding met gids van 1,5 uur door de stad en zet bij diverse bezienswaardigheden een VR-bril op voor een extra dimensie. Dat lijkt me ook bijzonder.

Shoppen in Berlijn

Voor veel tieners hoort shoppen bij een stedentrip, volgens mijn tienerdochter in elk geval wel. Zij was dan ook in de zevende hemel in de Mall of Berlin, een groot winkelcentrum aan de Potsdamer Platz. Je vindt hier de bekende merken in kleding, schoenen, sport en nog veel meer. Op de bovenste verdieping is een foodcourt waar je even kunt uitblazen na een middagje shoppen. Je kunt hier zelfs in een grote glijbaan vanaf de bovenste verdieping naar beneden sjezen.

Neem je tieners ook zeker mee naar Bikini-Berlin, tegenover de Gedächtniskirche. Dit is een overdekte galerie met hippe pop-up stores en een kleine foodcourt. Vergeet niet om op het dakterras even aapjes te kijken in de Berliner Zoo.

Natuurlijk breng je ook een bezoekje aan een van de AMPELMANN-shops in Berlijn. Hier vind je leuke merchandise met het iconische stoplichtmannetje van Berlijn.

Holocaust Memorial

Een indrukwekkend monument om de Joodse slachtoffers van de Holocaust te herdenken, zeker als je eerst het bijbehorende informatiecentrum bezoekt. In de rij sprak een medewerker van het museum ons aan. Of we wel weten dat de minimale adviesleeftijd voor dit informatiecentrum 14 jaar is. Onze dochter is 12, na haar bezoek aan Auschwitz (toen ze 10 jaar was) is onze dochter bijzonder geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog, dus zij wil dit graag bezoeken. Dat mag, het is een advies.

De tentoonstelling is erg indrukwekkend, er wordt uitgelegd wat de Holocaust is, hoe deze kon ontstaan en hoe deze stap voor stap is uitgevoerd. De geschiedenis wordt in een tijdlijn uitgebeeld en ondersteund met foto’s, die inderdaad schokkend kunnen zijn. Of het geschikt is voor je kind, is een persoonlijke keuze. Onze zoon van 14 vond het moeilijker dan onze dochter van 12. Hij bestudeerde vooral de feiten en de tijdslijn en bekeek de foto’s liever niet. Onze dochter was juist geïnteresseerd in de persoonlijke verhalen en foto’s, om een gezicht te geven aan dat enorme getal van 6 miljoen Joodse slachtoffers.

Het belangrijkst is volgens mij dat je kinderen het respect kunnen opbrengen om zich te gedragen in zo’n museum. Dat geldt vooral ook voor het monument. Je ziet hier helaas ook mensen die vrolijk lachend selfies nemen en op de blokken klauteren. Zij lijken te vergeten dat dit een monument is om de Joodse slachtoffers van de Holocaust te herdenken.

Na het museum loop je door gangen met allemaal zwarte betonnen blokken van verschillende hoogte en breedte. De grond loopt golvend omhoog en omlaag, als je dieper de gangen inloopt, raak je al snel gedesoriënteerd. Dat unheimische gevoel is precies de bedoeling van de architect. Verder zou er geen symboliek achter zitten, al zien sommigen hierin een verwijzing naar de uitzichtloze en wanhopige situatie voor de Joodse mensen in de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Andere tips voor Berlijn met tieners

Berlijn is een stad waar je uren kunt slenteren, op elke straathoek is wel wat te zien. Bijvoorbeeld de Berlijnse beren die allemaal anders beschilderd zijn. Veel graffiti, maar ook veel groene parken om even bij te tanken. Dat kan natuurlijk ook in een van de vele hippe koffiezaakjes of eettentjes.

Ongemerkt wandel je heel wat kilometers af op een dag. Als je met tieners reist, is het nog veel leuker om een stepje of een fiets te huren om de stad te verkennen. Zoals in alle grote steden kun je hier eenvoudig elektrische stepjes huren. In sommige delen van Berlijn mag je niet rijden met de step, dat staat dan duidelijk aangegeven op je schermpje. De minimumleeftijd om een stepje te besturen is 14 jaar, onze dochter stond daarom bij mij op de step. Op een rustig plein heeft ze even zelf gereden, wat ze natuurlijk te gek vond.

Iedere donderdag van 17.00 tot 22.00 uur is er een foodmarkt in Markthalle Neun (Kreuzberg). De groente- en fruitstalletjes maken donderdagavond plaats voor eetkraampjes voor een culinaire reis om de wereld. Met de lekkerste gerechtjes, van Italiaans tot Tibetaans en van Mexicaans tot Pakistaans. Kom op tijd als je graag een zitplaats hebt.

Bezoek Berliner Unterwelten. Een klein museum bij metrohalte Gesundbrunnen over de wereld onder Berlijn, met Nederlandstalige rondleidingen door bunkers. Je leert hier meer over het leven met bombardementen tijdens de oorlog en het verblijf in schuilkelders. Maar ook over andere aspecten van het ondergrondse Berlijn, zoals de geschiedenis van de buizenpost, de bierkelders en het rioolsysteem. Tip: boek op tijd, de rondleidingen zijn populair en snel uitverkocht. De rondleidingen worden aanbevolen voor bezoekers vanaf 14 jaar, maar zijn op inschatting van de ouders ook toegankelijk voor kinderen vanaf 7 jaar.

Beklim de Siegessäule voor een mooi uitzicht over Berlijn of geniet van het uitzicht vanaf de Fernsehturm, de hoogste toren van Duitsland. Met een lift zoef je razendsnel omhoog naar het uitzichtplatform op 200 meter, waar je op heldere dagen wel 50 kilometer ver kunt kijken.

Vanuit de glazen koepel van de Reichstag heb je ook een mooi uitzicht. De entree van de koepel is gratis, maar je moet wel een paar weken van tevoren een tijdslot reserveren. Vergeet je paspoort trouwens niet mee te nemen, anders kom je niet binnen.

Wat is een fijn hotel om te verblijven met tieners in Berlijn?

We verbleven in het prettige Familienhotel Citylight, op zo’n 5 minuten lopen van het metro- en treinstation Gesundbrunnen, waar veel metrolijnen uitkomen. Het is een fijne uitvalsbasis om de stad te verkennen. Gesundbrunnen heeft ook een winkelcentrum met de welbekende ketens en er zitten verschillende restaurants op loopafstand. Het hotel ligt in het stadsdeel Mitte, dicht bij Prenzlauer Berg, Wedding en Pankow.

We sliepen in een familiekamer met twee slaapkamers, er zijn ook grote familiekamers waarbij je met zijn vieren één slaapkamer deelt. Iedere dag is er een uitgebreid ontbijtbuffet met genoeg keuze voor ieders smaak, er is zelfs een pannenkoekenautomaat voor verse pancakes. Voor een paar euro kun ook een lunch-to-go maken om mee de stad in te nemen.

Je hoeft je in dit hotel niet te vervelen als je terugkomt van een dagje Berlijn. In de lobby liggen verschillende bordspelen die je mag lenen en in de kelder van het hotel is een grote clubkamer met chillbanken, pooltafels en een tafeltennistafel. En er is gratis WiFi, ook niet onbelangrijk als je met tieners reist. Bekijk hier de prijs en beschikbaarheid.

Het hotel is ook populair bij Duitse scholen die op excursiereis naar Berlijn gaan. Grote kans dus dat je tiener leeftijdsgenoten ontmoet in de clubkamer. Nog energie over? Tegenover het hotel ligt een grote indoorklimhal.

Hoe kom je in Berlijn?

Wij reisden met de trein naar Berlijn, vanaf Deventer is het 5 uur rijden. Wij vonden het een hele prettige en relaxte manier van reizen. Een restauratiewagen voor een hapje en een drankje onderweg en bij ieder zitje een stopcontact zodat je tieners hun telefoon kunnen opladen.

Als je op tijd boekt, zijn de tickets heel betaalbaar. Sowieso reizen kinderen tot 14 jaar gratis mee onder begeleiding van een persoon vanaf 15 jaar. Je moet wel een ticket voor ze reserveren tijdens je boeking. Bekijk hier de actuele treintijden en prijzen.

Cindy bezocht Berlijn met haar gezin in samenwerking met VisitBerlin die een deel van de activiteiten verzorgde. Zoals je van ons gewend bent, schrijven we eerlijk over onze ervaringen. We gaan alleen samenwerkingen aan met partners die ons volledige redactionele vrijheid geven.