Fort Liefkenshoek, een verborgen parel van de Antwerpse haven

Wij hadden nog nooit van het Fort Liefkenshoek gehoord. Liefkenshoek tunnel, de enige tolweg in België, is wel iets beter bekend bij de brede publiek… Als je de Noordelijke kant van de Antwerpse ring oprijdt, waan je je in een andere wereld. Het is een enorm industrieterrein met industriële gebouwen, reusachtige vrachtschepen en een eindeloos containerlandschap. Je zou niet denken dat er überhaupt iets toeristisch te beleven valt…

Een dagje in de Antwerpse haven met kinderen: Kieldrechtsluis en Fort Liefkenshoek

Kieldrechtsluis

Ter gelegenheid van de officiële inhuldiging van de grootste sluis ter wereld – Kieldrechtsluis – gingen wij een paar dagen geleden de Antwerpse haven bezoeken. Het was heel indrukwekkend! Door de 500 meter lange en 68 meter brede sluis (de grootste ter wereld!) kunnen ‘s werelds grootste schepen varen.

Spijtig genoeg konden wij de sluis op de dag van het evenement niet in werking zien, maar we konden de sluis vanuit de lucht zien, vanuit een reuze rad dat daar voor de gelegenheid speciaal was opgesteld.

Na dit bezoek besloten we nog eventjes in de haven rond te rijden. Het is echt indrukwekkend en ook leuk om te zien voor de kinderen. We zagen reuze grote schepen de haven in- en uit varen, een groot containerschip werd gelost en tientallen grote heftrucks verplaatsten de containers alsof het Duploblokjes waren…

En toen viel ons oog op een bruin bordje ‘Liefkenshoek fort’, en we besloten even te gaan kijken. Onze GPS bleef maar zeggen dat wij ons op een weg met beperkte toegang bevonden en terug moesten keren, maar mijn man luistert nooit naar die GPS (een vrouwenstem die hem zegt dat hij verkeerd zit?) en hij volgde de borden tot de weg stopte aan een brug over het water.

Fort Liefkenshoek met kinderen

Wij stapten uit de auto, zonder enig idee wat we hier zouden vinden. Er stonden twee andere auto’s op de kleine parking, maar voor de rest was er niets of niemand te zien en we dachten hier na 5 minuten terug in de auto te zitten. Wij wandelden toch even de brug over om te kijken.

Al snel werd duidelijk dat het niet zo maar een verlaten oud fort is, ver van de bewoonde wereld, maar een goed onderhouden monument. Eerst zagen we een paar ouden kanonnen, een bezoekerscentrum en een café. Dat hadden wij helemaal niet verwacht!

De mensen in het bezoekerscentrum waren heel vriendelijk en behulpzaam en ze gaven ons wat uitleg en tips, en we gingen op ontdekking. Maar eerst wat korte geschiedenis.

Liefkenshoek fort – korte geschiedenis

Het fort dateert uit de zestiende eeuw en was opgetrokken om de opstandige stad Antwerpen te beschermen tegen de op herovering beluste Spanjaarden. Later was het fort tweehonderd jaar in de handen van de Nederlanders en heerste het fort over het achterliggende polderland en had het ook grote invloed op de scheepvaart op de Schelde.

Nog later gebruikte Napoleon het fort in zijn verdedigingswerken tegen de Engelsen. De huidige gebouwen dateren dan ook uit deze periode.

In de tweede helft van de 19de en in het begin van de 20ste eeuw diende het fort als ziekenhuis en quarantaineplaats op de Schelde. Tijdens de twee wereldoorlogen bezette het Duitse leger het fort en werden er nog enkele bunkers gebouwd. En in de jaren 70 werd het fort gebruikt als vakantiecentrum voor Belgische militairen… Veel geschiedenis op een kleine plaats dus, maar het fort bevindt zich dan ook op een strategisch belangrijke ligging

Nu vormt het Liefkenshoek fort één van de laatste stukjes groen te midden van het industrielandschap.

Wat valt er te beleven in het Liefkenshoek Fort

Het hoofdgebouw van het fort is ingedeeld in verschillende ruimtes en doet dienst als museum. Het is geen gewoon museum, er valt zo veel te beleven, zeker voor de kinderen.

De eerste kamer waar wij binnen gingen was ingericht als een oud schip. Het bewoog en kraakte en maakte allerlei andere geluiden waardoor we ons echt op een schip in het midden van de oceaan waanden…

In de volgende kamers kan men zich meer verdiepen in de lange en heel diverse geschiedenis van dit fort, leren over de emigratie van begin 20ste eeuw, over het leven op een schip en op het fort zelf. 

Je kunt hier ook lezen over de miljoenen mensen die via Antwerpen naar Amerika emigreerden en je kan hier zelfs opzoeken of iemand met jouw familienaam toen naar Amerika is vertrokken. Wij vonden alvast tientallen mensen met dezelfde familienaam die meer dan honderd jaar geleden België en Nederland hadden verlaten om een betere toekomst te zoeken aan de andere kant van de grote plas…

De andere kant van het fort is ingericht als interactief belevingscentrum en er valt er van alles te doen, vooral voor de kinderen is het heel leuk. Van het oude ‘kerkhof’ waar je aan ieder graf naar een verhaal van de overledene kan luisteren, een glazen doolhof, je kan je naam in morse schrijven, verschillen zoeken tussen schilderijen, computerspelletjes waar je zelf een fort moet bouwen. Je kan zelfs een overstroming veroorzaken… De kinderen vonden het geweldig!

Maar dat is nog niet alles. Men kan rond het fort ook een wandeling maken over de dijken (+- 15 min), een observatietoren beklimmen en twee bunkers bezichtigen… Je kan in het informatiecentrum ook iPads krijgen voor een meer interactief bezoek met een quiz, edm. Informeer U zeker naar de mogelijkheden bij aankomst!

Toen we hier aankwamen, waren de kinderen aan het klagen dat ze liever naar huis wilden om te gaan spelen, maar al snel vergaten ze hun speelgoed en gingen ze heel enthousiast op ontdekking. Wij dachten eventjes binnen en buiten te lopen, maar uiteindelijk bleven we hier meer dan drie uur en genoten nog van een late lunch in de taverne van het fort.

Zoals je dikwijls hebt in België, bleek het dat ook dit fort zijn eigen bier had – BonàPart. Een bier met buskruit, zeiden ze tegen ons, dus niet te veel ineens drinken. Je kan dit bier alleen maar hier kopen of in de taverne proeven. Mijn man is een echte Belg en kan een goed biertje wel waarderen en hij vond het heel goed. We gingen naar huis met heel wat flesjes bier in de koffer.

Praktische informatie

Fort Liefkenshoek is helemaal gratis te bezichtigen en is open van woensdag tot zondag.

Het fort is gelegen in de Antwerpse haven, dicht bij Doel kerncentrale, en is te bereiken per fiets of met de auto via de Antwerpse ring (R2) afrit 11.

Voor meer praktische informatie, openingstijden en begeleide bezoeken, kunt u het best op de website van het fort zelf kijken.

Wij hebben een fantastische dag gehad in het fort en vonden het ongelooflijk interessant en zeer goed gepresenteerd. Onze kinderen vonden het ook geweldig. Er is zo veel te beleven! Een echte aanrader, zeker ook voor families met kinderen! De gemeente Beveren, die eigenaar is van het fort en het onderhoudt heeft er een prachtige plaats van gemaakt!

Lees ook ons blog over Antwerpen met kinderen en over leuke musea voor kids in België.

Dit gastblog is geschreven door Jurga van het reisblog Full Suitcase. Op haar Engelstalige website kan je nog meer tips vinden o.a. over bestemming in België. Zoals in het blog “Best of Antwerp“.