Lezende over Barriles Panama, een archeologische site, wist ik dat dit een plek was die ik zeker wilde bezoeken. Ik ben gek op archeologie en sleep Marcel en tegenwoordig ook onze dochter graag mee. Niet alleen naar de bekende wereldwonderen maar ook naar obscure plekken die alleen voor de liefhebber interessant zijn.
Bariles (ook bekend als Sitio Barriles) is zeker zo’n plek die niet algemeen bekend is. De korte beschrijving in de Lonely Planet verteld maar weinig. Vanaf Volcan (een uur vanaf Boquete) is er een bordje en we volgden de weg langs heuvels en velden om uiteindelijk bij de Finca Landau boederij uit te komen.
Ons bezoek aan Bariles Panama
Hier stond de vriendelijke eigenaresse ons te woord en gaf aan dat ze ons het museum zou laten zien en we daarna zelf over het erf rond konden lopen.
Het museum is een schuurtje waar een aantal voorwerpen staan. Ik was verbaasd dat zulke prachtige stukken zomaar in wat feitelijk niet meer dan een hok is bewaard werden. Het meeste indruk maakte misschien wel de kleine gedetailleerde beeldjes.
De uitleg die we erbij kregen was verwarrend. Volgens de dame zou Barriles bewoond zijn geweest door een groep Chinezen en door Afrikanen. Dat konden we toch “duidelijk” zien aan de beelden die herkenbare Afrikaans en Aziatische gezichtskenmerken hadden. Dit soort voorwerpen konden zeker niet door lokale indianen gemaakt zijn.
Ik heb altijd veel interesse in theorieën of bewijzen dat er vroeger veel meer contact was tussen de continenten dan reguliere wetenschappers zeggen. Er wordt vaak vergeten dat de eerste kennismaking tussen de Spanjaarden en de Inca’s was toen hun schepen elkaar ontmoeten. Ook volken voor de Inca’s hadden zeewaardige schepen. Maar dit verhaal ging echt alle kanten uit. Het kwam op mij ook enigszins racistisch over, alsof de oorspronkelijke bewoners van Panama niet in staat zouden zijn een pot te bakken. Ik had niet de behoefte om in discussie te gaan, maar wel om eenmaal thuis op zoek te gaan naar de theorieën van echte wetenschappers.
Maar eerst namen we op eigen gelegenheid een kijkje in de tuin. Vlak naast het huis staan veel gebruiksvoorwerpen zoals de enorme maalstenen die duidelijk herkenbaar zijn. Marcel legt onze dreumes uit hoe het werkt.
Ook zijn er enkele stenen met geometrische motieven. Om ze nog beter zichtbaar te maken is soms wat witte kalk gebruikt. De tuin is trouwens erg aantrekkelijk, een stromend beekje, veel bloemen, vogels en bamboe. Ik kan met wel voorstellen waarom je hier je dorpje zou bouwen. Aan het einde van de wandeling komen we bij een excavation pit. Een perfect vierkant in de grond dat zo achtergelaten zou zijn nadat de laatste archeologen vertrokken. Aan alle zijden is duidelijk het aardewerk te zien dat uit de grond steek. De zijkant van een pot of zelf een heel oor.Voor even waan ik mezelf een ontdekker die een pot vindt en ik kan het niet nalaten er eentje aan te raken.
Voordat we weggaan moet ik toch echt vragen waarom ze deze voorwerpen niet uitgraven. De eigenaresse geeft aan dat het aardewerk zo broos is dat ze zelf niet de middelen hebben om dit intact uit de grond te halen en dat de archeologen het zo achter hebben gelaten.
Barriles, het hele verhaal
We zijn al weer even terug uit Panama wanneer ik onze foto’s weer tegen kom. Tijd om toch eens uit te zoeken waar we nu echt zijn geweest.
De eigenaresse van de Finca heeft duidelijk een heel andere visie op de geschiedenis van de archeologische site dan erkende archeologen. Een Duits-Panamees team heeft hier opgravingen gedaan in 2001 en hun onderzoek suggereert dat Barriles Panama een lokaal dorpje is geweest. Maar wel een dorpje met een belangrijke functie waar mogelijk religieuze feesten of andere activiteiten plaatsvonden. (Voor meer achtergrond informatie zie Barriles Wikipedia).
Ik kom niet alleen informatie tegen over de geschiedenis maar ook over het Barriles van nu. Het museum van de familie bevat voorwerpen die niet allemaal uit Barriles Panama komen en sommige zelfs niet uit dezelfde tijdsperiode. Hoe ze precies aan de voorwerpen komen is onduidelijk. Een archeoloog die het Barriles hobbymatig bezocht, suggereert zelfs dat de excavation pit waarschijnlijk te mooi is om waar te zijn. Er zal zeker aardewerk in de grond zitten, maar zo veel bij elkaar… Ergens voel ik me toch genept.
Maar wat misschien nog wel meer verontrustend is dat Barriles alleen maar open blijft door de inzet van deze familie. Ondanks alle wilde verhalen die vol feitelijke onjuistheden zitten en de op dubieuze wijze verkregen kunstvoorwerpen moet je ze daar dankbaar voor zijn. Barriles is een van de weinige plekken in Panama waar je tenminste iets kunt zien van de precolombiaanse geschiedenis van Panama. Ik had graag meer willen leren en ervaren van de oorspronkelijke geschiedenis van dit land, maar dit werd ons in Panama wel erg moeilijk gemaakt.
Andere archeologische vindplaatsen in Panama
Je hebt de archeologische site van El Caño. Volgens de Lonely Planet de beste plek om wat van de pre-Europese geschiedenis van Panama te zien. Er is hier een soort stenen route vergelijkbaar met Avebury en een paar jaar geleden vonden ze hier nog een enorme goudschat. We zijn er zelfs twee keer speciaal langs gereden maar beide keren was het dicht hoewel de informatie op de officiële website van Panama aangaf dat het open zou moeten zijn.
Bij El Nancito kan je een aantal enorme ronde rotsen bekijken met rotstekening in voornamelijk geometrische motieven. De enorme stenen komen naar schatting uit 600 v.C.. De Lonely Planet besteedt er twee zinnen aan en het klinkt alsof je er gewoon naar toe kunt rijden. Hier aangekomen bleek er een hek om de enorme stenen te staan en er zelfs een museum te zijn. Beide helaas niet open en nergens stond aangekondigd wanneer het dan wel open zou zijn. Over het hek heen konden we nog wat foto’s maken.
Het Reina Torres de Arauz Museum museum in Panama-Stad, tenslotte, was onze laatste hoop. In het Biomuseo zagen we al diverse foto’s van voorwerpen zoals precolumbiaans aardewerk en goudschatten die hier te zien zijn. Aangekomen bij het museum bleek dat deze wordt verbouwd (of verplaatst) en ook hier was het niet open. Het museum heeft ook geen website dus ook dit was weer een onaangename verassing.
Je kunt niet zeggen dat ik het niet geprobeerd hebt maar na wederom een deceptie zat er niet anders op dan accepteren dat Panama op dit gebied jammerlijk achterblijft. De koloniale geschiedenis krijgt aandacht genoeg maar ook de pre-Colombiaanse geschiedenis verdient dit. Ze hebben dan niet de Maya piramides zoals sommige andere landen in de regio maar wat ze hebben, beter ten toon te stellen zou het volgens mij alleen nog maar een aantrekkelijkere bestemming maken.
Ook naar Latijns-Amerika op vakantie? Zo regel je het!
Mijn Handboek Verre Reizen met Kinderen geeft heel veel praktische tips en inspiratie voor je reis. Wil je de reis zelf organiseren? Ik gebruik altijd Skyscanner om vluchten te vergelijken. Een auto huren doen we graag via Sunny Cars, want dan scheelt gedoe met verzekeren. Voor accommodaties kijken we vaak op booking.com.
Wat vreemd dat die vrouw een geheel eigen versie van de geschiedenis geeft. Wel knap dat je toch zelf op onderzoek uitgaat. Het is wel erg jammer dat het precolumbiaans erfgoed er zo ondergewaardeerd wordt. Het zou toch ook wat extra toerisme kunnen opleveren, dus daar missen ze toch echt wel kansen!
Ja ik vond het ook heel bijzonder, ergens had ik dan toch het gevoel dat er toch een soort van racisme onder zit. Alsof de oorspronkelijke bewoners zoiets niet konden. Hoewel in Panama de Indianen het veel beter hebben dan veel landen in de regio zo hebben ze hele delen van het land in eigen bestuur.
Wat jij beschrijft is ook de reden waarom ik dus niet zo van de Lonely Planet hou. Vaak heel veel informatie, maar niet altijd even uitgebreid / duidelijk. Dan lees ik liever blogs als deze, dan weet ik tenminste écht wat ik kan verwachten. Mooi compliment hè? Maar ik denk dat je gelijk hebt. Het is jammer dat Panama eigenlijk nog zo achterloopt op dit gebied. Wie weet wat er nog meer voor moois onder het aardoppervlak ligt verscholen…
Dank je wel inderdaad een mooi compliment!
Oh, dat is wel iets waar ik ook heen zou rijden. Zo gek ben ik wel om zo iets op te zoeken ook al kost het een dag 🙂 Wel vaker gedaan. Bedankt, ik ga deze onthouden voor als ik weer in Panama ben. Zeker onbekende dingen vind ik interessant.
Veel plezier! heb je al concrete plannen dan om weer naar Panama te gaan?