Kastelen en Fortenroute Franse en Belgische Ardennen

Op zoek naar een interessant kasteel in de Ardennen? De Ardennen zijn bezaaid met allerlei forten, burchten en kastelen. Dit is een van de redenen waarom de Ardennen met kinderen zo leuk zijn. Sommige zijn tot ruïnes vervallen en er zijn nog veel majestueuze plekken te ontdekken. Kinderen zullen de trapjes, verstop hoekjes en poppen erg waarderen. Dit artikel geeft een overzicht van een aantal kastelen in de Ardennen.

Er is een zogenaamde Fortenroute uitgezet, één van de thematische routes door de Ardennen. De route kan gedownload worden op de website van Visit Ardenne en op een GPS-apparaat worden ingeladen. Alhoewel het mogelijk is om deze route strikt te volgen, is het ook leuk om de route te combineren met bijvoorbeeld de Legendenroute of de Abdijenroute. Een greep uit de selectie kastelen en forten is hieronder beschreven.

Forten en kastelen Ardennen

Kasteel van Bouillon

Niet vernoemd naar de soep, maar wel naar de Semois die op een bepaalde manier over de leistenen heen stroomt. Dit plaatsje herbergt een aantal afwisselende attracties. Bovenaan het dorpje bevindt zich het kasteel van Bouillon, een fort met een verrassende ondergrondse tunnel. Deze tunnel brengt de bezoeker van de ingang via trapjes en lage passages tot op het binnenplein. Vanaf hier kan de toren beklommen worden, waardoor een prachtig uitzicht over de landtong en de omgeving van Bouillon verkregen wordt. Bouillon is in de 8e eeuw gesticht vanwege de ligging van de handelsweg tussen Frankrijk en Luik. De Pont de Liège overspant al eeuwen de Semois op deze plek.

In het kasteel van Bouillon wordt dagelijks een roofvogelshow opgevoerd met gieren, valken, arenden en buizerds die zó dicht over de bezoekers vliegen, dat een klap van een vleugel niet alleen kan gebeuren, maar ook waarschijnlijk is. Deze show wordt het hele jaar door 4x per dag vertoond, behalve in januari en februari.

Bouillon is net als andere steden en dorpen in de Ardennen het decor van een middeleeuws festival, alsmede een vuurwerkshow en spannende fakkeltochten. Zie de website van Bouillon voor meer informatie.

Het dorpje Bouillon zelf kan bezocht worden door vanaf het kasteel af te dalen via Archeoscope, een interactief show-museum over het middeleeuwse leven. Een combinatieticket is beschikbaar voor Archeoscope, het kasteel en Musee Ducal in Bouillon.

De Semois is een erg ondiepe rivier, maar is bij Bouillon afgedamd. Zonder de charme van de rivier te verliezen wordt het water 1 meter omhoog gestuwd, waardoor op deze plek met waterfietsen in de vorm van zwanen kan worden gevaren.

Kasteel van Sedan

Sedan, volgens de lokale bevolking het grootste van Europa, heeft een binnenplaats waar sommige kastelen in passen. De muren van de binnenplaats rijzen zo’n 15 tot 20 meter de lucht in. Sedan heeft voor kinderen van alles te bieden. Zo is er een boekje met daarin spelletjes, quizjes en kleurplaten.

In het kasteel zelf zijn op verschillende plekken opdrachten en spelletjes te vinden, zoals een spelletje waarbij een boog moet worden gebouwd of een puzzel moet worden gemaakt. Quizvragen leren je kinderen bijvoorbeeld dat de muren van het kasteel tot 26 (!) meter dik zijn. En wist je dat het woord ‘tennis’ uit Sedan komt? “Tenetz!” betekende “Vang!” en werd geroepen door soldaten die zich verveelden en een bal heen en weer speelden.

Sedan heeft verder een interessant museum met daarin poppen die de Middeleeuwen beschrijven. De poppen en kostuums zijn erg mooi uitgevoerd. Rond het kasteel ligt een grasveld, waarop de lokale bewoners hun hond uit laten, even oppassen dus.

En wie kan raden waarvoor het fossiel in de muur boven de receptie dient? Onze gids hield het op decoratie, maar daarvoor lijkt de positie te precies bepaald.

Kasteelruïne van Hierges

Ook al lijkt Hierges van binnen meer op een groot huis dan op een fort, het hoort zeker wel op de fortenroute. De kasteelruïne ligt boven het middeleeuwse dorpje Hierges. Eén van de meest vooraanstaande families in de Ardennen bouwde hier op de plek van een vorig kasteel in de 16^e eeuw een fort tegen het moerasland aan.

Deze natuurlijke bescherming zorgde ervoor dat het kasteel erg sierlijk is uitgevoerd met slechts enkele verdedigingstorens en niet al te dikke wanden. Al vrij snel raakte het kasteel in verval en de ruïnes zoals deze nu te zien zijn, zijn al sinds de Franse Revolutie in de 18^e eeuw in deze staat. De ruïnes brengen een romantische sfeer.

Ga vooral ook eens als een kasteeldame in de vensterbank zitten, uitkijkend over het ‘plebs’ in het dorpje. De tuinen en het natuurlijk theater worden steeds verder opgeknapt door de nieuwe eigenaar, maar tonen nu al de Franse tuinarchitectuur beneden (inclusief reusachtige buxuseend) en de Italiaanse tuinarchitectuur boven (met terrassen en kronkelige paadjes). Er loopt een pad buitenom naar de kerk van Hierges.

De citadel van Dinant

Dinant heeft een citadel, die zich bijna als het kasteel van Minas Tirith uit Lord of the Rings ver uitstrekt vanuit de rotswand. Het hotel La Merveilleuse aan de overkant van de Maas biedt een mooi panorama over de stad en de citadel (vraag om een kamer aan de kant van de Maas).

De citadel zelf is vrij klein, en biedt vooral een kijkje in de gruwelijke gevechten die hier in de 1e Wereldoorlog zijn gevoerd. Een waarschuwing is dan ook op zijn plaats: de gang waarin het beleg in de doodlopende gang wordt uitgelegd is bijzonder audiovisueel.

Ook het nagebouwde loopgraaf heeft veel harde geluiden. Beide exposities zijn echter goed uitgevoerd. Na het loopgraaf kom je terecht in een gang die bij een bombardement 30 graden gekanteld is. Een erg vreemde gewaarwording.

Kasteel van Montaigle

Het ooit machtige kasteel van Montaigle in de Belgische Ardennen in de buurt van Dinant en Namur is tegenwoordig een romantische ruïne. Gelegen in het dal van de Molignee kun je met de railbikes van de Molignee naar Maredsous.

In de Middeleeuwen een belangrijke vestiging totdat de Fransen het in 1554 in brand staken. Ondanks het slechte weer vonden wij het echt een prachtige plek. Hooggelegen met uitzicht over de omliggende heuvels. Een klein museum geeft wat extra uitleg. Zo leerden we dat er volgens de legende nog ergens een geheime schat verborgen ligt onder de resten van het kasteel van Montaigle.

Jarenlang was de ruïne niet toegankelijk tot een groep vrijwilligers de restauratie op zich nam. Op hun verzoek en dat van de eigenaar wordt de ruïne zo min mogelijk ontsierd door moderne voorwerpen. Kinderen vasthouden dus, want er zijn enkele angstaanjagende drop-offs.

Kasteel Franchimont

Het kasteel van Franchimont in Theux is een echt kasteel uit de ridderverhalen, inclusief een ophaalbrug en een gracht. Dit museum bezoek je met een audiofoon die informatie geeft over het kasteel.

In een aantal ruimtes zijn een aantal voorwerpen te zien en krijg je informatie over dit kasteel. Er zijn torens te beklimmen en zelfs de kelders zijn nog te zien. Je kunt hier wel een uur of twee rondkijken.

Citadel van Namen

De citadel van Namen is echt enorm. Zo groot zelfs dat er een toeristentreintje rondrijdt binnen de muren van de Citadel. Vanaf het fort heb je uitstekend uitzicht over zowel de Maas als de Sambre. Je kunt er voor kiezen om de citadel te beklimmen maar het is ook mogelijk om met de kabelbaan omhoog te gaan, deze brengt je boven binnen 3 minuten.

In de citadel van van Namen zit het Terra Nova bezoekerscentrum wat op een leuke manier informatie geeft over de geschiedenis van de stad en het fort. De beste manier om meer van de citadel te zien, is om mee te gaan met een van de tours. De catacomben zijn niet regulier geopend maar als je door de ondergrondse gangen loopt besef je pas echt hoe enorm de citadel is.

Chateau de Lavaux-Saint-Anne

Kasteel Lavaux-Saint-Anne is een schattig kasteeltje wat van binnen is ingericht in historische stijl. Hier staat niet zoals bij veel andere kastelen in de Ardennen de riddertijd centraal. Het museum laat juist zien hoe de heren van Lavaux leefden vanaf de 17e eeuw tot het einde van de 19e eeuw.

Voor kinderen is er de mogelijkheid om je te verkleden. Een deel van het kasteel bevat een museum over de natuur. Jammer genoeg is dat alleen nogal traditioneel ingericht met voornamelijk opgezette dieren achter glas. Het is een aardige kasteeltje om te bezoeken als je toch in de buurt bent maar ik zou er niet enorm voor omrijden.

Kasteel van Modave

Het Kasteel van Modave bestaat al een stuk langer maar heeft nu de uitstraling van een Frans paleisje uit de 17e eeuw. Binnen in het kasteel zijn er een aantal ingerichte kamers te bekijken met versierde plafonds en historische meubels.

Kasteel Reinhardstein

Kasteel Reinhardstein heeft jaarlijks een middeleeuws festival. Je kunt hier ook activiteiten boeken zoals boogschieten of een middeleeuws buffet. Dit is echt een mooi plekje om te bezoeken.

Burcht van Logne

Bij de Burcht van Logne onder Luik zijn roofvogelshows en ook hier kun je met je gezin op schattenjacht tussen april en eind augustus. 

Kasteel Poilvache

Kasteel Poilvache was ooit een groot kasteel. Nu is het het een natuurreservaat waarin je ook nog enkel kasteelresten kunt zien. Het uitzicht vanaf het hooggelegen kasteel op de maasvallei is bijzonder mooi.

Kasteel Freÿr

Kasteel Freÿr is een Renaissance kasteel met mooie tuinen. Zeker in de zomer kun je hier heerlijk wandelen in de tuinen met fonteinen, sinaasappelbomen en doolhoven.

Citadel Givet

Niet alle kastelen in de Ardennen zijn regulier geopend. Zoals bijvoorbeeld de fortruïne Givet, een bijna 2 km lange vesting! Deze is alleen te bezoeken met een tour, waar om veiligheidsredenen ook maar een beperkt aantal personen worden toegelaten.

Kasteel van Vêves

Het kasteel van Vêves is een schattig middeleeuws kasteel. Ooit was het een verdedigingswerk maar in latere jaren werd het omgetoverd tot een paleisje. Het kasteel is van eind maart tot begin november te bezoeken.

Kasteel La Roche-en-Ardenne

Dit opvallende kasteel kun je niet missen. Met uitzicht over La Roche-en-Ardenne en de Ourthe. Bij dit kasteel vinden regelmatig activiteiten plaats zoals shows met roofvogels, Halloween animaties en een jaarlijks middeleeuws festival.

Vrij toegankelijke kasteelruïnes Ardennen

Kasteelruïne van Crèvecœur

De kasteelruïne van het kasteel van Crèvecœur is het hele jaar door op eigen risico te bezoeken.

Kasteelruïne Renarstein

Ook kasteelruïne Renarstein is vrij toegankelijk.

Kasteelruïne Montiban en de kasteel de vier Heemskinderen

De kasteelruïne van Montiban is ook een vrij toegankelijke ruïne. Vanaf dit kasteel (met parkeerplaats) kun je doorlopen naar de ruïne van du Chateau des 4 Fils Aymon.

Ruïne Chateau Montragut 

Ga je wandelen op de kammen van Frahan dan kom je ook langs de ruïnes van chateau Montragut.

Kasteelruïne La Liresse

Nog een overgroeide ruïne die goed te combineren is met een wandeling in de natuur.

Kasteelruïne de Fées

Al in de Romeinse tijd was hier een vestiging. Jammer genoeg is er nu nog weinig over van het kasteeltje dat tot de 12e eeuw bewoond werd.

Kasteelruïne van Herbeumont

De ruïnes van Herbeumont zijn in 2010 gerestaureerd. Daardoor is dit kasteel beter herkenbaar dan veel van de andere ruïnes in de Ardennen. Desondanks zijn de ruïnes die boven het dorp liggen wel gewoon gratis en vrij toegankelijk.

Overige forten en kastelen Ardennen

De hierboven genoemde kastelen in de Ardennen zijn te bezoeken. Sommige zijn het hele jaar door geopend, terwijl anderen beperkte openingstijden kennen of alleen met een tour te bezoeken zijn. Check dus van tevoren altijd de openingstijden.

Anderen kastelen zijn niet vrij toegankelijk, maar verhuren wel kamers voor gasten, zoals kasteel Deulin.

Daarnaast zijn er nog een aantal forten, paleizen en kastelen in de Ardennen die niet te bezoeken zijn. Bijvoorbeeld omdat de ruïne dusdanig vervallen is dat het gevaarlijk is. Anderen zoals bijvoorbeeld het Château de Durbuy in Durbuy of het Château de Dave niet te ver van Namen zijn privé bezit.

Welk kasteel in de Ardennen is jouw favoriet?