De Schwäbische Alb is een hele fijne Duitse regio in Baden-Württemberg voor liefhebbers van natuur, cultuur in de vorm van kastelen en archeologie. Naar de Schwäbische Alb met kinderen? Dan ga je lekker vaak zwemmen, een dagje naar een pretpark en bezoek je interessante interactieve musea. Je (familie)vakantie hier hoeft ook helemaal niet duur te zijn, want dankzij de Alb kaart heb je gratis toegang tot meer dan 120 attracties in de regio.
De Schwäbische Alb ligt ten zuiden van Stuttgart. Ten oosten van het Zwarte Woud.
Van alles natuurlijk: wandelen en fietsen, maar er zijn ook een aantal hele mooie kastelen. Mooie oude stadjes, (openlucht)zwembaden en attracties voor kinderen. Lees ons blog over de Schwäbische Alb.
Ken je de Schwäbische Alb nog niet? Helemaal niet raar, want ik kwam zelf ook per toeval bij dit gebied terecht. Ik zocht nog een bestemming voor een paar dagen tussen Zwitserland en Neurenberg in. In eerste instantie dacht ik aan de Bodensee, maar ik kon geen leuke accommodatie vinden in onze prijsklasse. München was een optie, maar grote steden wilden we juist vermijden. Het Zwarte Woud was ook een idee, maar eigenlijk iets te westelijk.
Ik zocht een beetje op Google Maps, klikte door van website naar website en daar opeens zag ik iets staan over de Alb Card. Als actieve reizigers is deze kaart ideaal, omdat we altijd graag veel ondernemen. Ik maakte dit kaartje met wat mij allemaal leuk leek om te doen. Te veel voor zes volle dagen. Het geeft je in ieder geval een idee van waar je de Schwäbische Alb kunt vinden.
De A8 naar München komt er doorheen, dus de bereikbaarheid vanuit Nederland is hartstikke goed. Naar bijvoorbeeld Ulm of Bad Boll is het vanaf Utrecht zeven uur rijden. Prima te doen, ook voor herfst- of meivakantie. De Schwäbische Alb is een uitgestrekt gebied met naast de snelweg vooral kleine wegen. Van het ene naar het andere puntje ben je wel drie uur onderweg.
10 toffe dingen om te doen in de Schwäbische Alb
Blautopf in Blaubeuren
De Blautopf is een enorm blauw meer in het stadje Blaubeuren. Een bijzonder natuurfenomeen dat veroorzaakt wordt door het onderliggende gesteente. De Blautopf ligt aan de rand van een schattige middeleeuwse stadje met ook nog eens een goed historisch museum. Je leest er alles over in ons blog over Blaubeuren.
Heel veel (pre)historie o.a. in Archäopark Vogelherd
Heb je interesse in geschiedenis? Dan zit je in de Schwäbische Alb goed. Er zijn hier vondsten gedaan uit de prehistorie, er zijn enkele Romeinse nederzettingen, de Kelten woonden in het gebied en dan heb ik het nog even niet over middeleeuwse dorpjes en kastelen.
In de Schwäbische Alb zijn dan ook een groot aantal musea te vinden over de vroege geschiedenis van de regio. Wat wij leuk vinden, is dat een aantal hiervan niet puur vondsten tentoonstellen, maar je echt laten beleven hoe het toen was.
De Vogelherd is een van de grotten in de regio waar hele oude prehistorische voorwerpen zijn gevonden. Zoals meer dan 30.000 jaar oude beeldjes van een mammoet, een paard en een leeuw. In het archeopark zit natuurlijk een museum over de vondsten en over de geschiedenis van de regio. Het leukste deel is echter buiten tijdens de wandeling, want naar de grot komen we langs diverse plekken waar we zelf iets kunnen doen.
“Willen jullie speerwerpen?”. We gooien zo hard als we kunnen, wat niet erg ver is. Stel je voor dat je hiermee een gevaarlijk dier moest aanvallen. In de prehistorie hadden ze al een hulpmiddel bedacht om je speer nog verder te gooien. We proberen het daarmee, maar moeten duidelijk nog even oefenen.
Wat als je dan een dier had gevangen? Hoe kreeg je het vlees überhaupt mee? In die tijd waren er nog geen gedomesticeerde lastdieren dus mensen droegen alles zelf. We proberen het een klein stukje, maar dat is echt pittig.
Zo zijn er nog veel meer dingen te doen die te maken hebben met de prehistorie of juist met archeologie in het algemeen. Tot 2012 werden hier nog opgravingen gedaan.
Na het geweldige Archäopark Vogelherd had ik ook hoge verwachtingen van Campus Galli in Meßkirch. Een terrein met experimentele archeologie en diverse nederzettingen. Helaas bleek dit dan weer erg tegen te vallen.
De toffe activiteiten die we op de website zagen, kun je alleen doen met een reservering vooraf. Wat overblijft, is dan een openluchtmuseum waar je soms wel mag kijken naar wat mensen doen, maar niks zelf mag doen. Prima als je toch in de buurt bent, maar voor ons was het vrij ver rijden.
Andere openluchtmusea in de regio zijn het Freilichtmuseum Beuren in Beuren en het Römisches Freilichtmuseum in Hechingen. Bij die laatste is een Romeinse villa nagebouwd. Het museum is klein, maar wel goed te combineren met het spectaculaire kasteel Hohenzollern. Er is hier ook een speeltuintje en een simpel restaurant. Je kunt hier ook mooi wandelen.
Wimsener Höhle
In een regio die rijk is aan grotten is de Wimsener Höhle wel heel bijzonder. Niet omdat hier, zoals in veel andere grotten in de Schwäbische Alb, vondsten uit de prehistorie zijn gedaan, maar omdat je hier met een bootje kunt varen. De Wimsener Höhle is de enige bevaarbare grot in Duitsland.
Dat klinkt goed toch? Hoewel het grottenstelsel heel lang is, is alleen een klein stukje aan het begin bevaarbaar. Daarna wordt het te smal en kun je alleen verder als je gespecialiseerd grotduiker bent. De boottocht duurt daarom tien minuten.
De bootjes zijn ook niet al te groot, waardoor de wachttijden bij de Wimsener Höhle zeker tijdens vakantie flink kunnen oplopen. Wij waren twintig minuten na opening bij de grot en hadden net geluk dat we maar een kwartiertje hoefden te wachten. Daarna waren er een aantal boten helemaal gereserveerd voor groepen.
Je kunt online tickets kopen voor een bepaald tijdstip, maar alleen niet met de AlbCard. Mijn tip is dan ook om hier direct bij opening te zijn.
Gelukkig is er hier wel een fijn restaurant, een speeltuin voor kinderen en kun je eventueel ook een wandeling maken als je wel even moet wachten. De korte boottocht vonden wij trouwens wel echt de moeite waard. Het is echt een mooie plek en de gids maakte er zeker ook voor kinderen een spannend avontuur van.
Paradijs voor wielrenners
De Schwäbische Alb is een paradijs voor wielrenners. Heel veel kortere en langere beklimmingen. Steeds wisselende uitzichten. Rustige wegen en genoeg dorpjes voor wanneer je toe bent aan een pauze.
Zwembaden
Zin om te zwemmen in de Schwäbische Alb? Je hoeft nooit te zoeken naar een zwembad. Er zijn in de hele regio meer dan dertig binnen- en buitenbaden. Een groot aantal is gratis met de AlbCard. Van extra thermen inclusief sauna en wellness landschap, zoals de Vinzenz Therme en de AlbThermen, tot zwembaden met glijbanen en van alles te doen, zoals het avonturen zwembad van Mössingen.
Pretpark Traumland Bärenhöhle
Even wat afwisseling van alle natuur en cultuur? Ga een dagje naar Pretpark Traumland, een kleinschalig pretpark wat vooral erg leuk is voor kinderen tot ongeveer negen jaar. Lees ook ons uitgebreide blog over pretpark Traumland.
Spectaculaire kastelen
Kastelen zijn er genoeg in de Schwäbische Alb. Het meest bekende kasteel is Kasteel Hohenzollern bij Hechingen. Een kasteel dat al vanaf de verre omgeving te zien is. Gelegen op een heuvel is het een combinatie van een goed te verdedigen burcht met een luxe inrichting.
Als je dit kasteel wilt bezoeken, moet je halverwege op de heuvel parkeren bij een van de parkeerplekken. Wij waren gelukkig op tijd en konden nog terecht op P1. Daarna is het een pittige klim met veel trappen naar de burcht. Eventueel kun je ook met een betaald pendelbusje, maar daar stond ook al een flinke rij.
Een ander bijzonder mooi kasteel is kasteel Sigmaringen. Dit is het tweede grootste stadskasteel van Duitsland en mooi gelegen aan de Donau. In een apart blog vertel ik je meer over kasteel Sigmaringen.
Deze beide kastelen zijn van binnen echt nog ingericht als kasteel, terwijl veel andere kastelen in de regio nu worden gebruikt als huisvesting van bijvoorbeeld een archeologisch of cultuurhistorisch museum.
Daarnaast zijn er ook nog vele kasteelruines die vaak te voet bereikbaar zijn. Hier betaal je natuurlijk geen entree. Een ruïne met een spectaculair uitzicht is kasteel Reussenstein, gebouwd op een hoge klif met in de diepte de rivier Lindach.
Rodelbaan
“Dat was tof, nog een keertje”, mevrouwtje springt uit de bobbaan en gaat in de wachtrij staan voor nog een rit. De Donnstetten bobsleebaan is een van de bobsleebanen in de regio. Dankzij de vele heuvels is dit een prima gebied ervoor.
Wij kozen voor de Donnstetten bobsleebaan omdat dit de enige is die op de AlbCard zit en het vlakbij ons hotel was. Je krijgt twee ritjes gratis, maar natuurlijk kochten we er zelf nog wat bij. Het is een alpine coaster, waar je dus vastzit op een rails, de baan heeft veel slaloms en is zonder remmen uit te rijden. Er is ook een speeltuin en een restaurant.
Leuke stadjes
In de Schwäbische Alb zijn enkele wat grotere plaatsen, maar vooral heel veel kleine stadjes. De meeste hebben hun oorspronkelijke karakter goed weten te bewaren. Je hoeft hier niet eens bewust moeite te doen om toffe vakwerkstadjes op te zoeken, zoveel kom je er tegen.
Eén van deze stadjes is Tübingen. Dit is een bruisende studentenstad aan de rivier de Necker en zeker een bezoekje waard. Lees meer over deze plaats en wat je er allemaal kunt doen in ons blog.
De natuur
De Schwäbische Alb is een handjevol Unesco Georparken in Duitsland. De Schwäbische Alb is een middelgebergte. De hoogste berg, de Lemberg, is net wat hoger dan de duizend meter. Daarmee is het bijvoorbeeld vergelijkbaar met het Harzgebergte, maar net wat lager dan het zwarte woud. Er lopen meerdere rivieren, waaronder de Donau, door het gebied.
Het landschap is vooral glooiend maar op een aantal plekken zijn ook enorme kliffen. Er zijn veel bossen maar ook gebieden met akkerbouw. Een rit door de Schwäbische Alb is heel rustgevend met constant een mooi landschap.
Wil je meer leren over het landschap? Bezoek dan het Biosfeercentrum Schwäbische Alb in Münsingen of het Natuurbeschermingscentrum Schopflocher Alb bij Lenningen-Schopfloch.
Wat ons betreft is het eigenlijk overal mooi, maar als ik toch een tip moet geven wat betreft natuur dan is dat de Uracher waterval. Op de foto zie je maar een fractie van de hele waterval die in meerdere trappen 37 meter naar beneden stort.
Een wandeling hier heeft veel hoogteverschil en is zeker niet geschikt met een kinderwagen. We liepen niet alleen naar de waterval, maar ook naar het uitkijkpunt op de Rutschenfelsen. Een klif die zo is genoemd omdat vroeger bosbouwers de omgehakte bomen zo naar beneden gooiden en ze dan later uit de rivier werden opgepikt.
De AlbCard
De AlbCard is een pasje waarmee je gratis toegang hebt tot meer dan 120 attracties in de regio. Ook kun je gratis gebruikmaken van het openbaar vervoer in de regio. Dat is echter alleen praktisch als je in de grotere plaatsen wil blijven. Je kunt de AlbCard niet kopen.
De enige manier om deze te krijgen, is om te overnachten bij een van de meer dan honderd accommodaties die de kaart verstrekken. Je kunt de kaart zowel op de aankomst- en vertrekdag gebruiken in het openbaar vervoer. Voor de toegang tot attracties moet je echter kiezen of je de kaart op de aankomst- of vertrekdag wil gebruiken. Verblijf je ergens dus 3 nachten, dan kun je 3 dagen attracties bezoeken en 4 dagen reizen met het openbaar vervoer.
Je moet de kaart wel fysiek ophalen, dus wij kozen ervoor om vroeg bij ons hotel te zijn. We konden natuurlijk nog niet inchecken maar wel de AlbCard meekrijgen. Kinderen vanaf 6 jaar krijgen een AlbCard voor jongeren.
De AlbCard is dus nieuw en bestaat sinds juli 2020. Wij waren dus een van de eerste gebruikers van de AlbCard maar dat ging eigenlijk verrassend goed. Soms moesten medewerkers even zoeken hoe ze het precies in de computer moesten aanslaan, maar nergens werd er raar opgekeken. We kregen juist hele leuke reacties: “Niederländer, viel spaß”. Want in deze regio kom je nog weinig Nederlanders tegen.
Het enige nadeel aan de kaart vonden wij dat er op dit moment nog niet zoveel hotels meedoen aan de AlbCard en toen wij er waren pas één camping, maar dit aantal stijgt snel. Het maakt trouwens voor het verkrijgen van de AlbCard niet uit of je via de website van het toerisme bureau, via het hotel direct of via een bekende boekingswebsite boekt.
Camping, vakantiehuis en hotel tips met AlbCard
Er zijn dus nog niet zoveel accommodaties in de Schwäbische Alb waarbij je de AlbCard krijgt. Wij verbleven zelf bij Badhotel Restaurant Stauferland in Bad Boll. Ruime familiekamers, een klein zwembad en speeltuintje en vriendelijk personeel. De gasten waren een mix van gezinnen en vijftigplussers.
De locatie is heel handig op maar een paar minuten van de A8. Daarom verbleven er ook veel gasten op doorreis. Je zit centraal in de regio, maar vlakbij Bad Boll is dan weer wat minder te doen. Al zit er in het stadje wel een openluchtzwembad. Check hier de prijs en beschikbaarheid.
Een soortgelijk hotel maar wat dichterbij het gezellige Blaubeuren en de grote stad Ulm is Hotel zum Ochsen. Ook met zwembad en speeltuin en ook hier zit je dichtbij de snelweg. Check hier de prijs en beschikbaarheid.
Liever in een stadje zitten met meer faciliteiten en gezellige restaurants? Hotel Adler is een hotel met sauna faciliteiten, in de stad maar ook met familiekamers.
Wil je kamperen? Deze familiecamping geeft je ook een AlbCard. Origineel overnachten doe je bij Landgasthof Untere Muhle in een historische boerderij met ook een speeltuin en een bowlingbaan. Een goede locatie in het westelijke deel van de Schwäbische Alb. Klein budget? Als gast van de jeugdherberg in Balingen krijg je ook een AlbCard.
naar aanleiding van deze blog was ik enthousiast. helaas staat er op de site van de camping dat je de AlbCard alleen krijgt als je in hun onderkomen verblijft, niet als je met eigen tent/vouwwagen/etc op de camping staat.