Luzern is een niet alleen een hele mooie, maar ook een enorm leuke stad. Ga je net als wij op vakantie naar Zwitserland met kinderen dan zal je ontdekken dat er in Luzern meer dan genoeg te doen is voor het hele gezin. Met als topattractie voor kinderen het Verkehrshaus. Wees gewaarschuwd: onze dochter wilde daar niet meer weg. Bovendien zorgt de ligging ervoor aan het Vierwoudstedenmeer dat er ook nog eens veel te doen is in de omgeving van de stad.
Bezienswaardigheden Luzern met kinderen
Wandeling door de oude stad van Luzern
De mooie oude stad van Luzern is de grootste trekpleister voor toeristen en de reden waarom hier busladingen vol Chinezen worden gedropt. Natuurlijk wandelden we over de twee fotogenieke houten bruggen de Kapelbrucke en de Spreuerbrücke . De eerste is trouwens niet meer origineel want nog niet zo lang geleden brandde de brug bijna helemaal af.
We lopen verder langs het water van het Vierwoudstedenmeer en komen bij “Schwanenplatz”, waar ondanks de bordjes “niet voeren” honderden Aziatische reizigers proberen op alle mogelijke manieren (ook met voer) selfies te maken met de zwanen. Dat gaat wel eens mis, en we kunnen het de zwanen niet echt kwalijk nemen dat ze behalve het broodje ook de vinger mee happen. Laat je kinderen niet te dichtbij de beesten komen. Zodra je trouwens wat verder van de bruggen en vooral van de “Schwanenplatz” komt wordt het een stuk rustiger. Dan is de Altstadt van Luzern opeens een hele fijne plek geworden om rond te slenteren.
Wij maakten een wandeling naar de oude stadsmuur. Het is een klimmetje maar de beloning is rust en een uitzicht over de hele omgeving. Bij helder zien we zelfs de besneeuwde Alpentoppen in de verte. Het mooiste uitzicht vond ik dat vanaf de Mannliturm. Deze toren staat op zichzelf en de klim naar boven is pittig maar “wow”. Tussen de Wachturm, Zytturm en Schirmertum kan je een stukje lopen over de oude muur en de klok in de toren bekijken.
Natuurmuseum
Het leukste museum in het centrum van Luzern voor kinderen vonden wij het Natuurmuseum. Drie verdiepingen vol informatie over natuur en dieren. Met meer dan genoeg displays en interactieve stations om zelf op ontdekking te gaan. Maar mocht je veel tijd hebben is er ook nog een activiteit “Tour der Wald” met ontdekkingskist. Wij kozen hier niet voor en ook zonder zo’n kist kan je prima een of twee uur doorbrengen in het natuurmuseum van Luzern.
Tijdens ons bezoek was er bijvoorbeeld een speciale tentoonstelling over appels. Bij binnenkomst konden we een appel uit een mandje pakken. Al etende liep onze dochter rond en leerde door middel van filmpjes en displays wat je allemaal kunt maken van appels. “Appelsap, dat wist ik al lang hoor”’, maar de lijst is een een heel stuk langer.
Ook de insecten vond ze heel interessant. Vooral die helemaal op zolder. Insecten zitten hier in allemaal metalen laden die we met de ontvangen keycard kunnen openen. Ik denk dat ze hiervoor gekozen hebben zodat de dieren niet constant aan licht blootstaan. Voor onze dochter is het vooral een groot spel. Stop de keykaart erin en “tada”, welke insecten krijg je nu weer te zien.
Historische museum
Het historisch museum in Luzern is vrij klein en vrijwel alle voorwerpen staan in vitrines. Toch zijn ze er in geslaagd er een leuke ervaring voor het hele gezin van te maken. Bij binnenkomst krijgen we een tablet. Onder elke museumstuk bevindt zich een barcode en wanneer je deze te scant krijg je meer informatie (nog niet in het Nederlands maar wel in Engels of Duits) over het voorwerp.
Dankzij de tablet kunnen kinderen hun eigen zoektocht met quiz vragen volgen door het museum met onderwerpen zoals “Draken”, “Mode en Accessoires” of bijvoorbeeld “van schildknaap tot ridder”. De scannerquiz wordt aangeraden voor kinderen vanaf 6 jaar maar vanwege de taal zullen ook oudere kids nog hulp nodig hebben.
In een van de ruimtes hebben kinderen de mogelijkheid om zichzelf te verkleden als ridder.
Naast de vaste activiteiten organiseren het Natur-Museum en het Historisch Museum ook een gezamenlijk kinderprogramma. Er zijn op verschillende dagen kinderrondleidingen (vanaf 5 en vanaf 6 jaar, alleen in het Duits) en theatervoorstellingen in de musea.
Panorama Bourbaki
Het Bourbaki Panorama is een rond schilderij wat de verslagen Franse troepen laat zien die, met tienduizenden vaak gewond en ondervoed, in Zwitserland toevlucht zochten na het verliezen van de Frans-Pruisische oorlog van 1870. Vergelijk het met Panorama Mesdag maar dan met een veel heftiger thema. Je vraagt je misschien af of dit geschikt is voor kinderen maar het is allemaal vrij netjes en onze op dat moment vijf jaar oude dochter vond erg interessant. “Wie zijn die soldaten dan”, “waren dat de slechte of de goede” en “waarom gingen ze vechten?”
Mijn kennis van de geschiedenis schiet duidelijk te kort maar gelukkig is in de ruimte onder het historische panorama nu een moderne (ook ronde) filmzaal. Hier krijgen we het indringende verhaal te horen en te zien achter dit stukje Europese geschiedenis.
Gletschergarden en Lion Monument
Het leeuwenmonument in Luzern is een in de rots uitgehakte beeld van een stervende leeuw. Mark Twain noemde het “saddest and most moving piece of rock in the world”. Ook de vergelijking met Aslan op de stenen tafel (Narnia-fans weten waar ik het over heb) wordt vaak gemaakt. Maar eerlijk is eerlijk met zoveel fotograferende en kwebbelende mede-toeristen om me heen kan ik niet echt de rust vinden hier lang te blijven hangen.
In plaats daarvan lopen we naar het Gletsjertuin museum en halen bij de ingang een kinderroute op. Het concept is heel simpel, acht dieren gaan samen op stap. Alleen maar eentje slaagt er in om de hoge toren te halen. “Nee, ik loop voorop” onze dochter neemt direct de leiding en volgt de dieren voetsporen. Ondertussen zien we naast ons een enorm gat, dit zijn de sporen die een gletsjer hier duizenden jaren geleden heeft achter gelaten.
De speurtocht neemt ons mee het binnen gedeelte van het museum in. Door een oud historisch huis waar we leren over gletsjers. “Hej, er is er een weg” onze dochter mist een dierenspoor. “Stouterd waar ben je, je moet ergens zijn” een muis is in een holletje gekropen en doet dus niet meer mee. Een wel heel bijzondere plek waar we langs komen is het spiegeldoolhof. Het is echt moeilijk te weg te vinden “je moet gewoon een handje aan de het glas houden” mijn dochter heeft al uitgevonden hoe het moet, maar heeft wel het dier gemist dat zichzelf zo mooi vond dat die het spiegeldoolhof niet meer wou verlaten.
Na een tijdje komen we weer buiten en beklimmen de toren die uitzicht geeft over de gletsjergarden. Welk dier als enige de toren heeft bereikt? Dat verklappen we natuurlijk niet. Ga zelf maar op onderzoek uit.
Verkeersmuseum, het tofste museum in Luzern met kinderen
“Als jullie naar Zwitserland gaan moeten jullie ook naar het Verkeersmuseum gaan, dat is het leukste museum van Zwitserland voor kinderen”. Onze verwachtingen zijn hoog. Toch hebben we op basis van de website van het Zwitsers Verkehrshaus nog niet direct een goed beeld van wat er te doen is in het Verkehrshaus behalve dat het groot is er er van alles te doen is.
Groot is het zeker! Wij waren er een middag maar hebben lang niet alles kunnen doen. Omdat het prachtig weer was kozen we vooral voor het buitengedeelte en de daaromheen liggende gebouwen. Deze gebouwen hebben verschillende thema’s zoals “treinen”, “schepen” en “luchtvaart”. In het treingedeelte staat veel oude treinen maar er zijn ook genoeg dingen om te spelen. Zoals de grootste flipperkast ter wereld die je met een heel team moet bespelen.
In het auto gedeelte staan op de begaande grond veel auto’s voor de liefhebber. Je kunt aangeven welke je van dichtbij wil zien en die wordt dan door een robot van zijn plaats gehaald en in een mini-theater setting tentoongesteld, inclusief uitgebreide informatie over de wagen.
Mijn dochter is al weggerend en ik loop haar achterna en kom ook hier in een spiegeldoolhof. Een moderne variant vol met lampjes en echt moeilijk. Wat wel blijkt doordat we de eerste keer niet via de uitgang maar via de ingang weer naar buiten komen. “Mama, ik wil nog een keer” en weg is ze. Deze keer vind ze wel de uitgang en komt lachend naar buiten. Vooruit nog een derde keer dan. Heeft Marcel mooi de tijd om in de “crashtest” te gaan waar de auto op een muur botst.
Elk gebouw is een zou op zichzelf al een tof belevingsmuseum zijn en er is zoveel te doen dat het lastig kiezen is. Op drukke dagen kunnen er wel 5000 mensen tegelijk in het Verkeersmuseum in Luzern zijn. Ook wanneer wij er zijn in het weekend is het druk maar er zijn altijd wel dingen te doen waar we niet voor hoeven te wachten. Het is ook allemaal heel interactief en veel dingen hebben we nog niet eerder gezien in andere belevingsmusea. Wat dacht je van een vloer die je een vliegtuigje maakt en een lettercode geeft van het vliegveld waar je naar toe moet “vliegen”.
“Hej een glijbaan”, mevrouwtje ontdekt een glijbaan die uit een vliegtuig komt en natuurlijk moet er even geklommen worden. Dit museum is super geschikt voor onze vijfjarige dochter want je mag over lekker op klimmen, klauteren en aanzitten. Maar ook voor oudere kinderen is er meer dan genoeg te doen op hun niveau. Zo heb je de mediafactory waar onze dochter eigenlijk nog wat te klein voor was maar waar oudere kinderen alleen dingen kunnen maken zoals een eigen film met green screen technieken.
Door het hele museum zijn ook regelmatig extra activiteiten. Zo zien we hoe het mechanisme van een echte stoomtrein werkt wanneer die wordt opgestookt en kan je bijvoorbeeld mee op een rondleiding door een Zwitserse onderzeeër. Deze werd gebruikt voor toeristische boottochtjes in de meren van Zwitserland in de jaren zestig.
Buiten is er een verkeersplein ingericht waar kids enthousiast rond sjeesden op hun auto’s, treinen en trolleybussen. Er is zelfs een enorme bak met water voor bootritjes. Ook erg leuk het wegwerkershoekje “lekker met steentjes spelen” , grind scheppen van de grond in een kruiwagen. Dat op een loopband scheppen en ergens anders komt het weer uit. Alle kinderen lijken vooral zelf bezig te zijn maar op een of andere manier werkt het toch en de outfitjes maken het helemaal af.
Behalve het standaard deel van het Verkehrshaus (dat inclusief is met de Luzern Museumcard) zijn er ook nog een aantal extra activiteiten en opties waar je voor moet bijbetalen. Zoals het Planetarium en een filmzaal waar educatieve films zoals “Rocky Mountains” in 3D worden vertoond. Onze dochter is gek op chocolade en dus kiezen wij voor de “chocolate experience” en nemen plaats in de achtbaanachtige karretjes.
Dat is een beetje misleidend want de experience heeft niks met een achtbaan te maken. In plaatst daarvan rijden we met de andere karretjes door een ruimte en gaan verschillende kamers in. We krijgen hier verschillende filmpjes te zien over het maakproces van chocolade. Een “promotiefilmpje” van Lindt chocolade maar wel op een leuke manier gedaan.
De mooiste ruimte waar we in terecht komen blinkt van het goud en dan biedt een mechanische arm ons ook nog heerlijke chocolaatjes aan. Onze dochter is in de zevende hemel. Met de entreekaartjes van de chocolade experience hebben we later op de dag ook nog eens toegang tot een chocolade proeverij waar we nog meer chocolade mogen eten.
Tegenover het verkeersmuseum bevindt zich het strand van Luzern. Nog niet open toen wij er waren maar het zag er wel uit als een fijne plek om te zwemmen. In het naastgelegen park zit ook een grote speeltuin.
Luzern-vierwaldstatte kaart en Luzern museumcard
Net als diverse andere Zwitserse regio’s en steden heeft Luzern een “gastenkaart” voor wie hier overnacht. Het fijne van deze kaart is dat deze digitaal wordt verstrekt. Zo stuurde ons hostel hem een dag van te voren via de e-mail zodat we niet eerst in hoefden te checken maar direct gebruikt konden maken van de voordelen.
Met deze kaart kan je gratis gebruik maken van de bus en de trein in Luzern en heb je toegang tot de gratis Wifi in de stad. Verder geeft de kaart korting op activiteiten in de hele Vierwoudstrekenmeer regio. Zoals 20-50% korting op diverse kabelbanen en kabelspoorwegen (ook bekend als funicular of tandratbaan) waaronder de Stanshoorn, Stoos en die op de Mt. Rigi. Ook op een aantal musea in de stad krijg je 10-20% korting.
Wil je zoals wij veel zien in Luzern dan adviseer ik je om een Luzern Museumcard aan te schaffen. Zeker wanneer je Luzern met kinderen bezoekt en naar het Verkeersmuseum gaat. Dit museum kost normaal 32CHF voor een volwassen terwijl de museumcard 36CHF kost (actuele prijs mei 2018). Met deze kaart die twee dagen geldig is heb je toegang tot de meeste musea in Luzern.
Kindvriendelijk hotels in Luzern Zwitserland
Wij vonden Luzern een van de duurdere bestemmingen in Zwitserland om te overnachten. Het is best lastig een budgetvriendelijk en kindvriendelijk hotel met familiekamer in Luzern te vinden. We kwamen uiteindelijk terecht bij Youth Hostel Luzern waar we (met interrail korting van 15% en een stayokay kaart) 68,- euro betaalden voor een drie-persoonskamer zonder eigen badkamer maar inclusief ontbijt.
Dit is echter niet de meest praktische optie. De locatie in Luzern was van de verschillende Youth Hostels in Zwitserland waar we hebben geslapen de minst goede. Het gebouw is duidelijk al wat ouder en dat merk je doordat de douches bijvoorbeeld een gordijn hebben en geen deur. De kamers zijn vrij klein en hebben weinig stopcontacten. Bovendien was het Wifi signaal niet te krijgen in onze kamer op de bovenste verdieping. Het ontbijt was dan wel weer goed en er is ook een leuke speelhoek voor kinderen. Voor een of twee nachtjes prima maar ik zou er niet langer willen verblijven.
De meeste hotels met familiekamer in Luzern rekenen prijzen vanaf 150,- per nacht. Blijf je minimaal twee nachten (vaak het minimum in Luzern) dan zijn er ook veel kindvriendelijke appartementen te vinden. Bekijk hier het aanbod van kindvriendelijke hotels appartementen in Luzern.
Mocht je op vakantie gaan naar Zwitserland met kinderen met eigen auto dan is Landal Vierwoudstedenmeer ook een erg goede optie. Fijne bungalows, een zwembad en genoeg te doen in de omgeving. Zo kan je makkelijk met je eigen auto of met de combinatie bus-boot een dagtripje maken naar Luzern.
Hoe kom je in Luzern
Wij bezochten Luzern als onderdeel van onze Interrail reis. Interrailen met kinderen is echt hartstikke leuk en Zwitserland is het interrail land bij uitstek. Overweeg je ook zo’n reis je leest er meer over in onze blogs Interrailen met kinderen en Interrailen in Zwitserland. Niet rondreizen maar alleen Luzern bezoeken kan natuurlijk ook. Vanaf Utrecht naar Luzern reis je via Basel in minder dan negen uur en er zijn ook vaak acties waardoor een retourtje minder dan honderd euro kost. Bekijk hier prijzen en vertrektijden bij NS International.
Luzern ligt op een kruispunt van treinroutes en is dan ook heel goed te bereiken vanuit het hele land. Naar Zurich is het minder dan een uur reizen en ook in Basel ben je snel. De trein van Luzern naar Interlaken doet er wat langer over maar dit is wel een prachtige route. De zogenaamde “Golden Pass line” met panoramische ramen gaat volgt een route langs prachtige meren door het binnenland van Zwitserland van Luzern-Interlaken-Montreux. We hebben echt twee uur lang genoten en nog een bijkomend voordeel voor deze route hoef je niet zoals voor diverse andere panoramatreinen bij te betalen. Vanaf Luzern gaat er ook een trein naar Engelberg een hele mooie bergbestemming.
Wat te doen in de omgeving van Luzern
Luzern ligt heel centraal in Zwitserland en je kunt vanaf hier dan ook alle kanten uit. Zelfs een dagtripjes naar Basel of Zurich (maar een uur met de trein) zijn heel goed mogelijk. Maar de meest populaire activiteiten en dagtrips rondom Luzern zijn toch wel die naar de diverse bergen. Met je Luzernkaart die je accommodatie in Luzern je moet verstrekken krijg je korting op de diverse kabelbanen.
Vierwoudstedenmeer en Mt Rigi
Mount Rigi is zeker niet de hoogste berg in Zwitserland maar wel heel toegankelijk. Dankzij twee tandradspoorbanen en meerdere kabelbanen kan je verschillende wandelroutes heel goed met elkaar combineren. Er zijn ook diverse wandelroutes die geschikt zijn om te wandelen met een kinderwagen. Er zijn meerdere restaurantjes en een aantal leuke speeltuinen op Mt. Rigi. Dit maakt het vooral voor gezinnen met jonge kinderen een hele fijne dagtrip. Wat ik ook fijn vind is dat je een dagpas kunt kopen die geldig is voor alle treinen en kabelbanen op Mt Rigi. Hierdoor blijf je flexibel. Valt het lopen dan toch tegen dan is er altijd wel een trein niet te ver weg.
Bovendien kan je een bezoek aan Mt Rigi combineren met een boottocht over het Vierwoudstedenmeer. Neem bijvoorbeeld de boot naar Weggis en vanaf daar de kabelbaan. Jammer genoeg was het tijdens ons bezoek aan mt rigi echt super slecht weer en was het zo mistig dat er weinig te zien was. Normaal gesproken heb je op de berg een supermooi uitzicht over de hele omgeving. Lees ook ons blog over het Vierwoudstedenmeer.
Mount Pilatus
Pilatus is een ruige berg van 2137m hoog. Pilatus is op twee manieren bereikbaar via een kabelbaan en via een tandradbaan. Je kunt er een dagtour vanaf Luzern van maken door bijvoorbeeld de boot te nemen over het Vierwoudstedenmeer naar het vertrekpunt van de tandradbaan en dan terug de kabelbaan en de bus die je in 15 minuten weer naar het centrum van Zurich brengt. Je kunt ook wandelen op Pilatus en er is en rodelbaan. Een bezoek aan Pilatus is alleen aan te raden als het helder weer is.
Stanserhorn
De Stanserhorn is een 1898m hoge berg in de omgeving van Zurich die bereikbaar is met een kabelbaan. Neem de trein naar Stans en vanaf daar kan je met de CabriO een wel heel bijzondere kabelbaan met panorama platform.
Engelberg, Titlis en Brunni berg
Engelberg is een plaatsje verder de bergen in en met de trein alleen via Luzern te bereiken. De trein doet er zo’n 50 minuten over dat zit je echt tussen de besneeuwde bergtoppen. De meeste toeristen komen hier voor Mt Titlis omdat er hier dankzij de gletsjer het hele jaar door sneeuw ligt. Maar er zijn ook diverse andere bergtoppen met verschillende kabelbanen bereiken. Zo maakten wat een schatkistenwandeling met onze dochter op de kindvriendelijk Brunni. Je leest er meer over in ons blogs over Engelberg en Brunni.
We bezochten Zwitserland op eigen initiatief maar voor ons bezoek aan Luzern werkten we samen met My Zwitserland en ontvingen van Luzern tourisme een Luzern museumpass Bekijk hun sites voor meer tips. Zoals je van ons gewend bent gaan we samenwerking aan met partijen die ons volledige redactionele vrijheid geven. Lees ook onze andere blogs over Zwitserland bijvoorbeeld over het stadje Chur.
